عوامل تعیین کننده قصد خرید محصولات غذایی ارگانیک در بزرگسالان شهر تهران

مقدمه: صنعت غذای ارگانیک به طور مداوم در سراسر جهان در حال رشد است. به هر حال، این صنعت در کشورهای در حال توسعه در مقایسه با کشورهای توسعه یافته، یک مفهوم نسبتا جدید است. با توجه به مزایای متعدد اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و امکان بالقوه موجود در کشور برای تولید و مصرف محصولات ارگانیک، ضروری است که جنبه های مختلف قصد خرید این محصولات در کشورهای در حال توسعه مانند ایران مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس، مطالعه حاضر برای شناسایی عوامل مرتبط با قصد خرید محصولات غذایی ارگانیک در بزرگسالان شهر تهران انجام شد.مواد و روشها: پژوهش حاضر، یک مطالعه کمی و مقطعی تحلیلی بود. جامعه آماری مورد بررسی در این مطالعه، بزرگسالان ۲۵ تا ۶۵ ساله مراجعه کننده به میادین میوه و تره بار شهر تهران بودند. با روش نمونه گیری چند مرحله ای، ۵۲۰ نفر از مراجعه کنندگان به ده میدان میوه و تره بار در نقاط مختلف جغرافیایی شهر تهران، به روش مبتنی بر هدف مطالعه، انتخاب و وارد مطالعه شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSSv۲۶ و AMOSv۲۶ و روشهای آماری توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار، ماتریس همبستگی) و استنباطی (تحلیل مسیر و بوت استرپ) استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که متغیرهای نگرش، نگرانی زیست محیطی، و ویژگی حسی محصول به صورت مستقیم، و متغیرهای دانش، قیمت درک شده، و بعد خانوار به صورت غیر مستقیم و با واسطه نگرش بر قصد خرید محصولات غذایی ارگانیک اثرگذار بوده اند (۰.۰۱>p). تاثیر سن بر قصد خرید این محصولات نیز به صورت غیر مستقیم و با واسطه متغیرهای آگاهی سلامت، نگرانی زیست محیطی، قیمت درک شده، و ویژگی حسی محصول بود (۰.۰۱>p). سایر متغیرها شامل هنجار ذهنی، آگاهی سلامت، و سهولت خرید درک شده، هم به صورت مستقیم و هم با واسطه نگرش، بر قصد خرید محصولات ارگانیک اثرگذار بوده اند (۰.۰۰۰=p). تاثیر سطح تحصیلات بر قصد خرید این محصولات، هم به صورت مستقیم و هم با واسطه متغیرهای دانش، آگاهی سلامت، نگرانی زیست محیطی، و هنجار ذهنی اثرگذار بود (۰.۰۰۰=p). از بین متغیرهای مورد بررسی، اثر همه متغیرها، جز قیمت درک شده، بر قصد خرید به صورت مثبت بوده است. بیشترین اثر کل به ترتیب مربوط به متغیرهای آگاهی سلامت، هنجار ذهنی و سطح تحصیلات بود. در مجموع، بررسی مقدار R۲ نشان داد که مدل پژوهش حاضر توانسته است ۴۷ درصد از واریانس قصد خرید و ۴۵ درصد از واریانس نگرش را تبیین کند. نتیجه گیری: یافته های مطالعه حاضر می تواند برای طیف وسیعی از افراد و گروه ها شامل سیاست گذاران، متخصصان صنایع غذایی، صنعت گردشگری، صنعت بسته بندی، کشاورزان و خرده فروشان مفید واقع شود. به علاوه، یک بازاریاب باید عوامل موثر بر تقاضای محصولات غذایی ارگانیک را بداند تا بتواند با استفاده از استراتژی های موثر، مصرف کنندگان بالقوه را هدف قرار دهد و مشتریان معمولی را به مشتریان وفادار تبدیل نماید.

Keywords:

محصولات غذایی ارگانیک , نگرش , نگرانی زیست محیطی , آگاهی سلامت , قصد خرید , مصرف کنندگان