لزوم بازنگری شاخص نقطه انجماد شیر پاستوریزه در استاندارد ملی ۹۳ جهت ارتقاء ایمنی محصولات لبنی

چکیده آب خالص در صفر درجه سانتی گراد منجمد می شود و با حل شدن هر ماده ای در ان نقطه انجماد کاهش میابد وبه طور مشابه مواد مغذی شیر شامل لاکتوز، املاح از جمله یون کلرور  و .. نقطه انجماد را کاهش می دهند. مهمترین عوامل موثر بر نقطه انجماد شیرعبارتند از آب اضافه شده در طی مراحل دوشش و جمع آوری، کهنگی و بار میکروبی بالا، ورم پستان ،  تقلبات از جمله افزودن مواد قابل یونیزه شدن  مانند قبیل نمک و .. هدف: بررسی  توامان  میانگین  نقطه انجماد شیر  ، درصد ماده خشک بدون چربی و  درصد مواد معدنی  به طور همزمان در شیر گاو مواد و روشها : این مطالعه یک مطالعه توصیفی تحلیلی است که در استان کرمانشاه روی ۱۰۰ نمونه شیر حاصل از دوشش کامل سرانه گاوسالم در وقت همیشگی دوشش، با روش نمونه برداری تصادفی ساده و با رعایت شرایط استاندارد نمونه گیری و بدون افزایش حتی یک قطره آب انجام شده است و در کمتر از ۳ ساعت نقطه انجماد هر نمونه  با کریوسکوپ  کالیبره، درصد ماده خشک بدون چربی آن با  دستگاه Milk Analizer  کالیبره شده با روش مرجع و درصد املاح نیز با همان دستگاه - که با آب مقطر کالیبره شده- اندازه گیری شد. یافته ها : یافته ها مطالعه نشان داد در شرایط کاملا استاندارد دوشش  و نیز جمع آوری و آزمایش بلافاصله ، نقطه انجماد شیر ۵۱۹/۰- و درصد ماده خشک بدون چربی ۲۳/۸  و درصد مواد معدنی ۷۴/۰می باشد. نتیجه گیری: از آنجایی که موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران در آخرین تجدید نظر استاندارد شیر پاستوریزه (استاندارد۹۳) درصد ماده خشک بدون چربی شیر را ۸ و نقطه انجماد شیر پاستوریزه را ۵۰۷/۰- تا ۵۴۵/۰- تعیین کرده است و که تا حدودی همخوانی ندارد و نیز فاکتورهای دیگر از قبیل درصد مواد معدنی و هدایت الکتریکی در نظر گرفته نشده است بنابرین تاکید مراجه ذیصلاح بر نقطه انجماد شیر بدون در نظر گرفتن همزمان فاکتورهای دیگر از قبیل درصد مواد معدنی و هدایت الکتریکی احتمال افزایش تقلبات شیر با مواد به راحتی قابل یونیزه مانند نمک را به دنبال دارد.

Keywords:

Milk , Freezing point , Standard , کلید واژگان: شیر , نقطه انجماد , استاندارد