کشمیر: یک منازعه حل نشده بین هند و پاکستان

جامو و کشمیر، از زمان ایجاد آن به عنوان یک ملک شاهانه در تاریخ ۱۶ مارس ۱۸۴۶، که خود  نتیجه پیمان امریتسار بین کمپانی هند شرقی (بعدا دولت انگلستان) و مهاراجه گلاب سینگ، همواره قربانی جغرافیای خود بوده، چرا که همیشه مورد طمع قدرتهای رقیب مجاور بوده است. کشمیر به عنوان منطقه ای با شکافهای قومی عمیق هیچ زمانی دارای یک حکومت با ثبات نبوده است. این منطقه در گذشته منشا رقابت بین بریتانیا، روسیه و چین بوده است ولی در تاریخ سابقه دخالت مستقیم و درگیری های مسلحانه آنها بر سر کشمیر وجود ندارد. اما از زمان خروج بریتانیا و تشکیل کشورهای هند و پاکستان، جامو و کشمیر همانند تکه استخوانی بین آنها در حال کشیده شدن بوده و تا به حال سه جنگ در سالهای ۱۹۴۸، ۱۹۶۵و ۱۹۹۹ بر سر آن رخ داده است. یک سوم از خاک جامو و کشمیر از زمان قرارداد آتش بس اول ژانویه ۱۹۴۹ تحت اشغال پاکستان بوده است. مناقشه کشمیر یک مناقشه بین المللی است، که قدمتی ۶۲ ساله دارد. به هر حال به نظر می رسد مناقشمه کشمیر، از پیامدهای ناشی از اختلاف «اجتماعی- حقوقی» ناشی می شود، چرا که پاکستان از درگیری های محلی حمایت می کند، در حالی که هند به جنبه های حقوقی الحاق به عنوان سند استقلال هند در قانون سال ۱۹۴۷تکیه می کند. ژئوپلیتیک جنوب آسیا متاثر از مساله جامو و کشمیر است و دستیابی به صلحی پایدار در منطقه بستگی به قطعنامه های مورد حمایت دو طرف خواهد داشت. مقاله حاضر در پی ریشه یابی مناقشه کشمیر از سال ۱۹۴۸ به بعد و همچنین ارزیابی قطعنامه های متمادی و طرحهای مختلف گذشته برای حل و فصل مناقشه است.

Keywords:

کشمیر , برتری , سند الحاق , توافق آتش بس , همه پرسی , حل مناقشه