بررسی اثر دما و سرعت هوای خشک کن بر سینتیک خشک شدن و ترکیبات فنلی برگ استویا

استویا گیاهی فصلی است که حاوی مقادیر بالایی از ترکیبات فنولیک و قندی به نام استویوزید و ربادیوزید است. به دلیل فصلی بودن این گیاه، مناسب­ترین روش برای قابل دسترس نمودن آن، استفاده از روش­های خشک کردن است. انتخاب روش مناسب خشک کردن اندام­های گیاهی از موارد مهم در عملیات پس از برداشت می­باشد. استفاده از روش نامناسب میتواند منجر به از بین رفتن اندام­های گیاهی یا از بین رفتن کل مواد موثر موجود در آن شود. هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر دما و سرعت هوای خشک کن بر روند خشک شدن، مقدار ترکیبات فنولیک کل و مدل سازی سینتیک خشک شدن برگ استویا بود. بدین منظور از دمای هوا در سه سطح (°C۷۰، °C۵۵ و °C۴۵) و سرعت هوا در سه سطح (m/s ۵/۱، m/s ۱و m/s ۵/۰) برای خشک کردن برگ های استویا استفاده شد. در این تحقیق از پنج مدل ریاضی پلگ، توزیع ویبول، لگاریتمی، پیج و خزائی به منظور مدل­سازی نتایج روند خشک کردن برگ استویا استفاده شد.نتایج نشان داد مدل­های تجربی ارائه شده عملکرد مطلوبی را در مدل­سازی فرآیند کاهش نسبت رطوبت استویا داشتند (۹۴۵/۰R۲ ). با مقایسه مقادیر خروجی R۲ و RMSE برای مدل­های ارائه شده نشان داد که مدل پیج دارای عملکرد مدل­سازی بهتری نسبت به چهار مدل دیگر بود. بعلاوه اینکه نتایج نشان دادند که در فرآیند خشک شدن، مهم­ترین فاکتور در کنترل نرخ خشک شدن برگ استویا، دمای هوا بود. همچنین زمان خشک شدن برگ استویا با افزایش دما و سرعت هوای خشک کن کاهش یافت. دمای هوای خشک کن تاثیر معناداری بر محتوای ترکیبات فنولیک کل داشت. به این ترتیب که با افزایش دمای هوا از °C۴۵ به °C۷۰، مقدار ترکیبات فنولیک برگ استویا، کاهش یافت. بهترین دما و سرعت هوا برای حفظ ترکیبات فنولیک برگ استویا، دمای °C ۴۵ و سرعت  m/s۱بود.

Keywords:

Drying Stevia , Mathematical modeling , Phenol content , خشک کردن استویا , مدل سازی ریاضی , محتوای فنل.