رسایل محتشم کاشانی: ژانری ناشناخته

محتشم کاشانی(۹۳۵-۹۹۶) را به سبب قصایدش که در استواری به قصاید انوری و خاقانی می‬ماند، «خاقانی ثانی» و به واسطه ترکیب‬بند پرشوری که در مرثیه امام حسین(ع) سروده، «حسان‬العجم» نامیده اند، اما وجه خلاقه سبک محتشم که چندان مورد توجه سبک شناسان و مورخان ادبی قرار نگرفته نه در غزل ها و قصاید بلکه در دو رساله «جلالیه» و «نقل عشاق» اوست. این دو رساله که به لحاظ ساخت روایی تغزلی و بیان تجربه های وقوعی و واسوختی منحصربه فردند، در تبیین مکتب وقوع و واسوخت نیز آن گونه که باید مورد توجه محققان قرار نگرفته اند. محتشم روایت منثور عشق واقع گرا را با غزل های بالبداهه (و گاه نیز برای تکمیل مطلب با قالب های شعری دیگر) درآمیخته و گونه ادبی متفاوتی ابداع کرده است. موضوع این مقاله معرفی این گونه ناشناخته و تبیین ویژگی-های ساختاری و سبکی این نوع روایت تغزلی در این دو رساله محتشم است.

Keywords:

Genre , Muhtasham , Resaleh-ye Jalalieh , Resaleh-ye Na(o)ql-e oshaq , narrative-lyric , محتشم , رساله جلالیه , رساله نقل عشاق , ژانر(گونه ادبی) , روایی-تغزلی