انگیزه در پرتو حقوق و جرم شناختی: یک تجزیه و تحلیل

انگیزه به عنوان نیروی درونی و میل پنهانی که انسان را به سوی انجام یک عمل خاص هدایت می کند، از اهمیت بسزایی در حوزه حقوق کیفری برخوردار است. این مفهوم در ابتدا به یک مسئله روان شناختی تلقی می شود، اما در زمینه حقوق کیفری نیز جایگاهی دارد. انگیزه به عنوان یک امر ذهنی، از قصد مجرمانه متفاوت بوده و می توان آن را به عنوان قوه محرکه قصد مجرمانه در نظر گرفت. قانون مجازات اسلامی انگیزه را به عنوان یکی از جنبه های مخففه جرم معرفی کرده و تعیین کرده است که حضور انگیزه شرافتمندانه در ارتکاب جرم، منجر به تخفیف مجازات می شود. از نظر جرم شناسی نیز، انگیزه به عنوان محرک قوی برای جرم در نظر گرفته می شود و برخی حقوقدانان آن را جزو عناصر تشکیل دهنده جرم می دانند. به هر حال، از دیدگاه قانون گذار، انگیزه تنها در مرحله تخفیف مجازات تاثیرگذار است و نه در مراحل ابتدایی تعیین جرم. این تحقیق به بررسی انگیزه از دیدگاه مبانی حقوق کیفری، همچنین تاثیر انگیزه در ارتکاب جرم از جنبه های روان شناختی جرم، بر علل موجهه و واکنش کیفری علیه مجرم پرداخته است. در این راستا، مبانی حقوق جزای عمومی، مکاتب حقوق کیفری و حقوق ایران نیز مورد بررسی قرار گرفته اند.

Keywords:

کلید واژه: انگیزه , جرم , مجازات , سوء نیت.