طراحی و ارزیابی روایی و پایایی ابزار بیوفیدبک برای افراد سالم در معرض کیفوز پوسچرال

هدف کیفوز وضعیتی، یکی از ناهنجاری های شایع ستون فقرات است که آگاهی از وضعیت بدنی و حفظ درست آن می تواند نقش مهمی در پیشگیری و درمان این ناهنجاری داشته باشد. سیستم های بیوفیدبکی یکی از روش های استفاده شده در پیشگیری از اختلالات پوسچرال هستند. هدف از این مطالعه، طراحی ابزار بیوفیدبک به منظور جلوگیری از قرار گرفتن در وضعیت کیفوتیک و ارزیابی پایایی و روایی آن است. روش بررسی ۱۷ دانشجو رده سنی ۱۸ تا ۳۰ سال به صورت غیراحتمالی ساده، در مطالعه شرکت کردند. در این مطالعه برای ارزیابی شاخص کیفوز از خط کش انعطاف پذیر به عنوان استاندارد طلایی استفاده شد. ابتدا دستگاه بیوفیدبک کنترلی کیفوز با محوریت میکروکنترلر با استفاده از حسگر خمشی طراحی شد. این دستگاه شامل یک تولیدکننده لرزش است که در صورت وقوع وضعیت کیفوتیک با فرمان میکروکنترلر شروع به لرزش می کند. به این صورت که با تغییر وضعیت بدنی، مقاوت حسگر خمشی استفاده شده در ابزار بیوفیدبک هوشمند طراحی شده نیز تغییر می کند و داده هایی که حسگر خمشی ثبت کرده است با یک مدار مقاومتی ساده به تغییرات ولتاژ تبدیل می شود. خروجی حسگر خمشی، وارد A/D میکروکنترلر می شود تا به محض تشخیص وضعیت بدنی ناصحیح، میکروکنترلر یک سیگنال کنترل (بر اساس آستانه برنامه ریزی شده برای میکروکنترلر) به صورت فیدبک لرزشی ارسال کند. در صورتی که مقدار خمیدگی بیشتر از مقدار آستانه باشد و این آستانه خمیدگی، حداقل ۳۰ ثانیه طول بکشد، به کاربر به شکل فیدبک لرزشی هشدار می دهد. هشدار لرزشی مادامی که کاربر در وضعیت بدنی کیفوتیک است، ادامه می یابد و به محض تغییر وضعیت کاربر از کیفوتیک به خنثی، قطع می شود . با نصب ابزار بیوفیدبک طراحی شده در منطقه مد نظر از بدن شرکت کنندگان، درصد خطای ابزار از طریق شمارش تعداد دفعات هشدار در وضعیت خنثی و هشدارندادن در وضعیت کیفوتیک بررسی شد. همچنین برای بررسی تکرارپذیری ابزار بیوفیدبک، اندازه گیری در دو وضعیت خنثی و کیفوتیک برای هر وضعیت دو بار با فاصله ۲ ساعت انجام شد. در این تحقیق، روایی ابزار با استفاده از مقادیر حساسیت و ویژگی و پایایی آن با استفاده از ضریب کاپا سنجیده شد.  یافته ها اصلاح وضعیت بدنی تکنیکی موثر و مورد استفاده است که هدف آن کاهش فشار مکانیکی روی عضلات گردن و شانه از طریق گرفتن وضعیت بدنی خنثی و طبیعی است. تکنولوژی پوشیدنی می تواند روشی برای رسیدن به این هدف از طریق مونیتور کردن مداوم وضعیت بدنی کسی باشد که آن را می پوشد تا در هنگامی که وضعیت بدنی فرد در شرایط نامطلوب قرار می گیرد، فیدبک لازم را به او بدهد. در این تحقیق ابزاری طراحی شد که افراد به راحتی بتوانند آن را بپوشند و استفاده از آن بسیار راحت است؛ بنابراین، می توان از این روش به عنوان روشی مفید، ساده و غیرتهاجمی برای ارزیابی بالینی و اندازه گیری اطلاعات پوسچر کیفوتیک استفاده کرد. با توسعه بیشتر در ثبت داده ها و مکانیسم فیدبک، این سیستم می تواند به سیستم قابل حمل ردیابی و بررسی پوسچر، برای آموزش مبتلایان به انحراف وضعیت تبدیل شود. این سیستم دستگاهی کاربرپسند و هزینه آن پایین است. نتایج نشان دادند مقدار حساسیت ابزار بیوفیدبک طراحی شده برابر با ۱۷/۶۴ درصد و ویژگی آن برابر با ۱۰۰ درصد است. مقدار شاخص کاپا برای هر دو بار اندازه گیری در وضعیت خنثی برابر با ۱۰۰ درصد محاسبه شد، اما در وضعیت کیفوتیک در اندازه گیری بار اول برابر با ۱۷/۶۴ درصد و در اندازه گیری بار دوم برابر با ۱۲ درصد به دست آمد. در بررسی تکرارپذیری ابزار بیوفیدبک، بررسی ها نشان دادند نتایج بار اول و بار دوم تفاوت چندانی با هم نداشتند. نتیجه گیری نتایج نشان داد ابزار بیوفیدبک در وضعیت خنثی، روایی کافی را دارد، اما در وضعیت کیفوتیک، روایی کافی ندارد. به عبارت دیگر ابزار بیوفیدبک طراحی شده وضعیت بدنی کیفوتیک را مطابق با استاندارد طلایی (خط کش انعطاف پذیر) به درستی تشخیص نمی دهد و از این نظر باید بیشتر بررسی شود تا نواقص آن رفع شود. همچنین مقادیر شاخص کاپا نشان دادند ابزار بیوفیدبک در وضعیت کیفوتیک پایایی مناسبی ندارد، اما این ابزار پایایی مناسبی در زمان دارد.

Keywords:

Spine , Kyphosis , Biofeedback tool , Reliability , Validity , ستون فقرات , کیفوز , ابزار بیوفیدبک , پایایی , روایی