تاثیر اجرای مداخلات پرستاری توان بخشی بر کیفیت زندگی زنان دارای اختلال عملکرد مثانه نوروژنیک

هدف: مثانه نوروژنیک یکی از دلایل شایع ابتلا به بی اختیاری ادراری است، که مشکلات عدیده ناشی از آن در دراز مدت بر کیفیت زندگی مبتلایان به ویژه زنان به دلیل فقدان نقش های اجتماعی تاثیر منفی می گذارد. با توجه به ماهیت مزمن این اختلال اجرای مداخلات پرستاری توان بخشی جهت ارتقای کیفیت زندگی این بیماران توصیه شده است. بنابراین مطالعه حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله چندوجهی پرستاری توان بخشی بی اختیاری ادراری بر کیفیت زندگی زنان جوان و میانسال مبتلا به مثانه نوروژنیک بوده است.  روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با طراحی قبل و بعد بود که در سال ۲۰۲۱ در بیمارستان توان بخشی رفیده تهران، ایران انجام شد. اطلاعات مربوط به ۳۰ نفر از زنان جوان و میانسال ۱۸ تا ۶۰ سال بستری مبتلا به مثانه نوروژنیک جمع آوری شد. قبل و بعد از اجرای ۶ هفته مداخله و پیگیری آن، پرسش نامه جمعیت شناختی و پرسش نامه کیفیت زندگی در بی اختیاری را نمونه ها تکمیل کردند. مداخله چندوجهی پرستاری توان بخشی بی اختیاری ادراری شامل ۲ بخش بود: سوندگذاری متناوب تمیز ادراری و رفتاردرمانی (تعیین زمان دفع ادرار، به تاخیر انداختن دفع ادرار، تنظیم رژیم غذایی و مصرف داروها). این مداخله در ۷ جلسه آموزش ۳۰ دقیقه ای به صورت روزانه حضوری و فردی در هفته اول و سپس پیگیری بیماران در ۵ هفته (هفته های دوم، سوم، چهارم، پنجم و ششم) هفته ای ۱ جلسه به صورت کلاس های مجازی و تماس های تصویری آنلاین در اپلیکیشن واتساپ انجام گرفت. داده های جمع آوری شده در نرم افزار SPSS نسخه ۲۵ و با استفاده از آزمون های آنالیز واریانس یک راهه آنووا و تی زوجی در سطح معناداری ۰/۰۵ تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: اکثر شرکت کنندگان در سنین ۲۰ تا ۳۰ سال (۳۰ درصد) و متاهل بودند (۵۳/۳ درصد). قبل و بعد از اجرای مداخله، کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اختلال مثانه نوروژنیک از ۱۱/۰۷±۴۶/۴۶ به ۹/۴۶ ±۶۶/۲۳ افزایش یافت که به لحاظ آماری معنادار بود (t=۱۴/۲۰، P<۰/۰۰۰۱). همچنین اثرات روانی اجتماعی و محدودیت های رفتاری ناشی از بیماری بر اساس یکی از ۳ خرده مقیاس پرسش نامه کیفیت زندگی کاهش یافت. به علاوه کیفیت زندگی در افراد جوان تر، بیکار، مجرد، دچار آسیب نخاعی، دچار بوی بد بدن و افرادی که مدت زمان تشخیص بیماری مثانه نوروژنیک در آن ها کمتر از یک سال بود، به طور معناداری کمتر از سایر شرکت کنندگان بود (P<۰/۰۰۰۱).  نتیجه گیری: براساس نتایج مطالعه حاضر سوندگذاری متناوب تمیز ادراری و رفتاردرمانی می توانند کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مثانه نوروژنیک را بهبود بخشند. توصیه می شود تا اثربخشی مطالعه در مدت زمان طولانی بررسی شود.

Keywords:

Urinary incontinence , Neurogenic bladder , Female , Rehabilitation nursing , بی اختیاری ادراری , مثانه نوروژنیک , زنان , پرستاری توان بخشی