عوارض چشمی دیررس گاز خردل در ۵۰۰ نفر از مجروحین شیمیایی جنگ تحمیلی

هدف: با عنایت به کاربرد وسیع گازهای شیمیایی به خصوص گازخردل درجنگ تحمیلی عراق علیه ایران و عوارض ناشی ازآن، این تحقیق به منظور بررسی میزان ضایعات چشمی دیررس در مجروحین شیمیایی جنگ تحمیلی انجام گرفت.   روش بررسی: این پژوهش به روش تحلیلی انجام شد. از بین مجروحین شیمیایی ۱۳ استان کشور که به کمیسیون پزشکی تعیین درصد بنیاد معرفی شده بودند، نمونه ای به تعداد ۵۰۰ نفر با معیارهای سن بین ۵۵-۳۵ سال، مدت زمان مصدومیت با گاز خردل بیش از ۱۸ سال، عدم وجود عارضه چشمی غیر جنگی، صورت سانحه معتبر شیمیایی و مدرک درمانی همزمان با مصدومیت با گاز خردل مورد تایید بنیاد، به صورت هدفمند انتخاب شدند. شدت ضایعات چشمی دیررس نمونه ها تعیین و ارتباط آنها با متغیر های دفعات مجروحیت، مدت زمان بستری، استفاده از داروهای چشمی، مصرف سیگار و استفاده از وسایل حفاظتی بررسی گردید. داده های حاصل با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن و آزمون خی دو مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته ها: فراوانی ضایعات چشمی خفیف %۸۰، متوسط %۲/۱۳ و شدید %۸/۶ بود. %۲/۸۲% نفرات یکبار، %۲/۱۲ دوبار، %۸/۱ سه بار و %۸/۳ آنها بیش از سه بار مجروحیت داشته و رابطه معنی داری بین دفعات تماس با گاز خردل و شدت ضایعات چشمی وجود داشت (P<۰/۰۵) . مدت زمان بستری رابطه معنی داری (P۰/۰۱) .   نتیجه گیری: عوارض چشمی دیررس در تمامی مجروحین شیمیایی با گاز خردل وجود داشته و نوع خفیف آن به مراتب فراوان تر از سایر درجات است. افزایش دفعات مجروحیت شیمیایی با گاز خردل موجب افزایش نیاز به داروهای چشمی، مدت زمان بستری بیشتر و شدت بیشتر ضایعات چشمی می گردد.

Keywords:

Mustard gas , Delayed ocular complications , Veterans , Chemical injury , گاز خردل , عوارض چشمی دیررس , مجروح جنگی , جراحت شیمیایی