بررسی نقش واسطه ای سبک های هویتی بر نگرانی از تصویر بدنی و عوامل مرتبط با آن در نوجوانان مراجعه کننده به مراکز درمانی زاهدان

مقدمه و هدف: دوران نوجوانی با تغییرات جسمانی، روان شناختی، شناخت، هیجان و روابط اجتماعی در زندگی فرد همراه می باشد. در این دوران مبحث هویت و تصویر بدن مطرح می شود که می تواند منجر به اضطراب و در نهایت اجتناب اجتماعی گردد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای سبک های هویت در نگرانی از تصویر بدنی و فشار و اجتناب اجتماعی نوجوانان مراجعه کننده به مراکز  درمانی شهر زاهدان در سال ۱۳۹۷-۱۳۹۸ انجام شد. روش کار: پژوهش توصیفی– همبستگی حاضر (همبستگی پیش بین) در ارتباط با ۱۲۸ نفر از نوجوانان مراجعه کننده به مراکز درمانی اجرا شد. نمونه گیری در این پژوهش به صورت در دسترس صورت گرفت و ابزار گردآوری اطلاعات شامل: پرسشنامه های نگرانی از تصویر بدن، فشار و اجتناب اجتماعی و سبک های هویت بود. تجزیه و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS ۱۶ و روش های آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام و استاندارد انجام شد.  یافته ها: نتایج پژوهش حاضر نشان دادند که سبک های هویت سردرگم، هنجاری و تعهد قادر به پیش بینی و تبیین تغییرات مربوط به متغیر نگرانی تصویر بدنی می باشند (۰۱/P<۰). همچنین سبک هویت هنجاری قادر به پیش بینی و تبیین تغییرات مربوط به متغیر فشار و اجتناب اجتماعی بوده است (۰۱/P<۰). علاوه براین، نتایج حاکی از آن بودند که متغیر نگرانی در مورد تصویر بدنی می تواند تغییرات مربوط به متغیر فشار و اجتناب اجتماعی را تبیین و پیش بینی نماید (۰۵/P<۰). نتیجه گیری: مبحث سبک های هویت و تصویر تن در دوران نوجوانی می تواند باعث ضعف در مهارت های ارتباطی شود، تاثیر نامطلوبی بر سطح تعامل اجتماعی نوجوانان با دیگران بگذارد و فرصت های اکتساب مهارت های ذهنی، جسمی و اجتماعی را از نوجوانان بگیرد؛ از این رو می بایست از مخاطرات آن آگاه بود و در این زمینه فرهنگ سازی گسترده ای را به صورت ملی و فراملی انجام داد.

Keywords:

Body image concerns , Identity styles , Social avoidance and distress , سبکهای هویت , فشار و اجتناب اجتماعی , نگرانی از تصویر بدنی