اثر تنش های خشکی و شوری بر ترکیب های شیمیایی اسانس در اندام های مختلف گیاه خلال دندان (Ammi visnaga L.)
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 51
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_IJMAPR-39-4_007
تاریخ نمایه سازی: 17 دی 1402
Abstract:
سابقه و هدف: گیاه خلال دندان (Ammi visnaga L.) از گیاهان دارویی و معطر و متعلق به خانواده چتریان است. اسانس این گیاه دارای ترکیب های معطر مهم با خواص ارزشمند درمانی و تغذیه ای می باشد. تنش های محیطی تاثیر معنی داری بر روی کمیت و کیفیت اسانس در گیاهان دارویی دارند. این مطالعه به منظور بررسی اثرهای مستقل و توام تنش های شوری بر بازده اسانس و اجزای اسانس در اندام های مختلف خلال دندان (بذر و سرشاخه) در شرایط مزرعه ای انجام شد.مواد و روش ها: این آزمایش به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان واقع در لورک نجف آباد انجام شد. در هر تکرار ۲ ردیف کاشت به طول ۳ متر از بذرهای گیاه خلال دندان کاشته شد. سطوح مختلف تنش شوری به عنوان پلات های اصلی و سطوح مختلف تنش خشکی به عنوان پلات های فرعی در نظر گرفته شدند. سطوح شوری به ترتیب شامل S۱ (صفر میلی مولار)، S۲ (۸۰ میلی مولار) و S۳ (۱۰۰ میلی مولار) از نمک کلرید سدیم و سطوح خشکی به ترتیب براساس ۵۰% (D۱)، ۷۰% (D۲) و ۸۵% (D۳) تخلیه آب از ظرفیت زراعی خاک در نظر گرفته شدند. اعمال تنش های شوری و خشکی به صورت همزمان از مرحله ۱۰% گلدهی بوته ها شروع و تا آخرین مرحله رسیدگی ادامه یافت. پس از رسیدگی کامل بوته ها، عملکرد بوته ها اندازه گیری شد. سپس اسانس نمونه ها از اندام های سرشاخه و بذر با استفاده از روش کلونجر و در طی زمان حدود ۴ ساعت استخراج شد. آنگاه ترکیبات شیمیایی اسانس با دستگاه گاز کروماتوگرافی گازی و گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی شناسایی گردید.نتایج: تنش های مستقل و توام خشکی و شوری باعث افزایش معنی دار درصد اسانس در گیاه خلال دندان شد. بیشترین درصد اسانس سرشاخه (۱.۲۶%) در شرایط عدم وقوع تنش خشکی و تنش متوسط شوری (D۱S۲) و کمترین درصد اسانس در سرشاخه (۰.۲۵%) در شرایط شاهد (D۱S۱) مشاهده شد. بیشترین درصد اسانس بذر (۰.۲۵%) در شرایط D۲S۲ (تنش متوسط خشکی و شوری) و کمترین مقدار (۰.۱۲%) در شرایط D۱S۲ (عدم وقوع تنش خشکی و شوری متوسط) مشاهده گردید. نتایج تجزیه ترکیب های اسانس در مجموع ۲۵ ترکیب در اسانس بذر و سرشاخه شناسایی کرد که بیشترین و کمترین ترکیب ها به ترتیب متعلق به گروه های مونوترپن های هیدروکربنه و دی ترپن های اکسیژنه در هر دو اندام سرشاخه و بذر بود. نتایج تجزیه اسانس، سمبرن (cembrene) را به عنوان ترکیب اصلی در بذر و سرشاخه شناسایی کرد که کمترین مقدار سمبرن در اسانس بذر (۲۳.۳%) و اسانس سرشاخه (۲۶.۲%) و بیشترین مقدار سمبرن در تنش ترکیبی شدید خشکی و شوری (D۳S۳) به ترتیب با مقدار۳۳.۳% (بذر) و ۳۶.۶% ( سرشاخه) گزارش شد. ترکیب ۲-متیل-۲-متیل بوتیل استر، به عنوان دومین ترکیب مهم شناسایی شده در اندام های سرشاخه و بذر خلال دندان مشاهده شد. بیشترین مقدار آن در اسانس بذر (۹.۴%) تحت شرایط تنش توام خشکی ملایم و شوری ملایم (D۲S۲) و بیشترین مقدار این ترکیب در اسانس سرشاخه (۱۸.۵%) تحت شرایط تنش ملایم خشکی (D۲S۱) مشاهده گردید.نتیجه گیری: با توجه به نتایج بدست آمده از کروماتوگرافی، تنش های خشکی و شوری باعث افزایش درصد اسانس و ترکیب های شیمیایی اجزای اسانس در خلال دندان شد. با توجه به شرایط اقلیمی نواحی خشک و نیمه خشک کشور و به تبع آن شور شدن تدریجی خاک ها، این گیاه می تواند به عنوان گیاهی انتخابی در برنامه های اصلاحی گیاهان دارویی و اهداف مرتبط با صنایع غذایی و دارویی مورد توجه قرار گیرد.
Authors
پوراندخت گلکار
هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان
گلناز عرب
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محمد رضا وهابی
دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حمیدرضا عشقی زاده
دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشکده کشاورزی، گروه تولید و ژنتیک گیاهی
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :