بررسی نیاز رویشگاهی گونه بادامک (Amygdalus scoparia Spach.) در جنگل های زاگرس (مطالعه موردی: رویشگاه کره بس، استان چهارمحال و بختیاری)

بادامک جزء گونه های با اهمیت و از ذخایر درختان و درختچه های ایران محسوب می شود. عدم شناخت کافی از این گونه مانع جدی در احیاء رویشگاههای تخریب یافته آن و برنامه ریزی به منظور مدیریت بهینه رویشگاههای موجود خواهد بود. بر این اساس آگاهی از نیاز رویشگاهی این گونه و تعیین مشخصه های کمی و کیفی آن می تواند کمک شایانی برای استفاده مناسب از این گونه به همراه داشته باشد. به منظور اجرای این تحقیق پس از جنگل گردشی و بررسی مقدماتی منطقه، محدوده رویشگاهی بادامک در منطقه بر روی نقشه توپوگرافی ۱:۲۵۰۰۰ مشخص شد. سپس با تلفیق نقشه های شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی، نقشه واحدهای شکل زمین تهیه و واحدهای کاری با طبقات شیب، ارتفاع و جهت جغرافیایی مختلف تعیین شدند. در هر واحد کاری با توجه به وسعت، ۱ تا ۲ نقطه به صورت تصادفی به عنوان مراکز قطعات نمونه ۱۰۰۰ مترمربعی در نظر گرفته شدند. در قطعات نمونه کلیه صفات کمی و کیفی شامل ارتفاع، تعداد جست، قطر یقه  قطورترین جست، قطر تاج، سلامت و کیفیت تنه کلیه پایه ها اندازه گیری شدند. در میکروپلات میانی میزان تجدیدحیات گونه های درختی و درختچه ای به ویژه بادامک شمارش شد. در هر قطعه نمونه، نمونه خاک از دو عمق صفر تا ۲۰ و ۲۰ تا ۴۰ به منظور انجام آزمایشهای خاک تهیه و مشخصه های فیزیکی و شیمیایی خاک اندازه گیری شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که جهت جغرافیایی به عنوان عامل بسیار مهم در پراکنش بادامک می باشد، به طوری که میانگین ارتفاع، تعداد جست، قطر یقه، قطر تاج و درصد تاج پوشش این گونه در جهت جنوبی بیشتر از جهت شمالی بوده است. همچنین طبقه ارتفاعی ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ متر از سطح دریا بهترین محدوده رویشی برای گونه بادامک در منطقه مورد مطالعه است. تجدیدحیات این گونه در جهت جنوبی، طبقه ارتفاعی۱۸۰۰ تا۱۹۰۰ متر از سطح دریا و شیب ۴۰ تا ۵۰ درصد بیشترین میزان را به خود اختصاص داده است. حضور گونه بادامک بر روی سازندهای آهکی و بیشتر بودن میزان T.N.V (درصد مواد خنثی شونده، آهک) در جهت جنوبی نسبت به شمالی و طبقه ارتفاعی ۱۸۰۰ تا ۱۹۰۰ متر حاکی از آهک دوست بودن این گونه است.

Keywords:

بادامک , نیاز رویشگاهی , کره بس , جنگلهای زاگرس