مقایسه اثربخشی روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم زدایی

مقدمه: نبود معنای زندگی یکی از عواملی است که می تواند بر موفقیت درمان بیماران وابسته به موادمخدر اثرگذار باشد. به همین دلیل، شناسایی درمان های موثر و مداخله های روان شناختی در این رابطه از اهمیت بسزایی برخوردار است. در نتیجه، هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم زدایی است. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جامعه آماری آن بیماران مراکز دولتی درمان اعتیاد شهر بجنورد در سال ۱۴۰۱ بودند. ۴۵ نفر از بین افراد جامعه آماری، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه ۱۵نفره، شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جای دهی شدند. ابزار استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه معنای زندگی استگر و همکاران (۲۰۰۶) بود. گروه های آزمایش ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به طور جداگانه، تحت روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها به روش تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی، در نرم افزار SPSS۲۵ تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بود (۰۰۱/۰>P). به این صوت که هر دو رویکرد موجب افزایش معنای زندگی بیماران شد و اثربخشی روایت درمانی هم در پس آزمون و هم در دوره پیگیری، بیش از درمان شناختی رفتاری بود (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: نتیجه این پژوهش نشان می دهد که می توان از روش روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری برای افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی استفاده کرد.مقدمه: نبود معنای زندگی یکی از عواملی است که می تواند بر موفقیت درمان بیماران وابسته به موادمخدر اثرگذار باشد. به همین دلیل، شناسایی درمان های موثر و مداخله های روان شناختی در این رابطه از اهمیت بسزایی برخوردار است. در نتیجه، هدف از این مطالعه مقایسه اثربخشی روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی پس از سم زدایی است. روش کار: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جامعه آماری آن بیماران مراکز دولتی درمان اعتیاد شهر بجنورد در سال ۱۴۰۱ بودند. ۴۵ نفر از بین افراد جامعه آماری، به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه ۱۵نفره، شامل دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل جای دهی شدند. ابزار استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه معنای زندگی استگر و همکاران (۲۰۰۶) بود. گروه های آزمایش ۸ جلسه ۹۰ دقیقه ای به طور جداگانه، تحت روان درمانی مبتنی بر روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند و گروه کنترل آموزشی ندید. داده ها به روش تحلیل واریانس اندازه گیری های مکرر و آزمون تعقیبی بنفرونی، در نرم افزار SPSS۲۵ تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از اثربخشی هر دو روش روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری بر افزایش معنای زندگی بود (۰۰۱/۰>P). به این صوت که هر دو رویکرد موجب افزایش معنای زندگی بیماران شد و اثربخشی روایت درمانی هم در پس آزمون و هم در دوره پیگیری، بیش از درمان شناختی رفتاری بود (۰۵/۰>P). نتیجه گیری: نتیجه این پژوهش نشان می دهد که می توان از روش روایت درمانی و درمان شناختی رفتاری برای افزایش معنای زندگی بیماران وابسته به مواد افیونی استفاده کرد.

Keywords:

Cognitive-behavioral therapy , Meaning of life , Narrative therapy , Opioid-dependent patients , روایت درمانی , درمان شناختی رفتاری , معنای زندگی , بیماران وابسته به مواد افیونی