نقش مطالعات اجتماعی در فرایند طراحی و اجرا و بهره برداری از طرح های توسعه منابع آب از چنن دامنه و تنوعی برخوردار است که مشارکت در تدوین نظام بهره برداری – با همه اهمیتی که دارد – تنها بخش کوچکی از آن را تشکیل می دهد.
مطالعات اجتماعی به کند و کاو در هزار توی مناسبات اجتماعی و فضای فرهنگی حاکم بر محیط طرح می پردازد و وظیفه رمزگشایی از محرک ها و ظرفیت های اجتماعی، انگیزه ها و نیازهای مردم را درارتباط با طرح بر عهده دارد. مطالعات اجتماعی بنا به ماهیت خود دچار دغدغه اجرا و بهره برداری از طرح است و بر این اساس به بررسی امکان پذیری اجرایی طرح و چگونگی هضم و جذب آن در محیط اجتماعی و فرهنگی طرح و موانع و امکانات دستیابی به اهداف مورد نظر اهتمام می ورزد. در این راستا مطالعات اجتماعی بطور اصولی ناچار از بکارگیری یک چارچوب تحلیلی سه سطحی است که در سطح نخست یعنی سطح کلان، پدیده ها و روندهای تاریخی و جغرافیایی تاثیرگذار بر تحولات اجتماعی و فرهنگی یک ملت مورد بررسی قرار می گیرد.