سیمای زنگیان در التاریخ الباهر ابن اثیر: جانبداری یا بی طرفی؟

التاریخ­الباهر فی ­الدوله­الاتابکیه نوشته ابن اثیر (د.۶۳۰ ه.) یکی از نمونه­های برجسته تاریخ­های دودمانی در سنت تاریخ­نگاری اسلامی است و در آن، زندگی و شخصیت اتابکان زنگی و رویدادهای عصر ایشان در جزیره و شام گزارش شده است. در این مقاله گزارش­های ابن اثیر از اتابکان زنگی، به صورت جدا از یکدیگر ارزیابی شده تا نشان داده شود که تصویر وی از زنگیان بی­طرفانه است یا جانبدارنه؟ بنابر یافته­های این پژوهش می­توان گفت که اطلاعات ابن اثیر از زندگی و کارنامه زنگیان، جعل و خلاف گویی نیست، اما در آن بزرگ­نمایی و جانبداری دیده می­شود: دو سلطان بزرگ زنگی، عمادالدین و نورالدین، به­عنوان طلایه داران جهاد ضد صلیبی، در سیمای حاکمانی آرمانی در قواره خلفای صدر اسلام تصویر شده­اند. گزارش­های ابن اثیر از دیگر امیران زنگی، خالی از مبالغه و گزافه­گویی است و افزون بر مدح و ذکر نیکی­ها، متضمن  ذم و ذکر ضعف­های آنان نیز هست.

Keywords:

Islamic Historiography , Dynastic Historiography , Ibn Athīr , Al-Tārīkh al-Bāhir fī al-Dawlah al-Atābakīyah , Zangīds