پهنه بندی غلظت کلروفیل برگ گونه های درختی (مطالعه موردی شهر ملایر): شاخصی برای بررسی آلودگی هوا در محیط های شهری

زمینه و هدف: آلودگی هوا یکی از مهم ترین مسائل محیط زیستی در حال حاضر است. عمومی ترین اثر آلودگی هوا در گیاهان محو شدن تدریجی کلروفیل و زرد شدن برگ هاست که ممکن است با کاهش ظرفیت فتوسنتز مرتبط باشد. هدف از این پژوهش بررسی میزان اثر آلودگی هوا بر مقدار کلروفیل و پهنه بندی میزان کلروفیل برگ دو گونه ی درختی در شهرستان ملایر است. روش کار: بدین­منظور نمونه برداری از برگ دو گونه ی درختی چنار (Platanus orientalis) و اقاقیا (Robinia pseudoacacia) در نقاط مختلف شهرستان ملایر (مناطق پاک و آلوده) هر کدام با سه تکرار انجام شد. غلظت رنگدانه ها در برگ به روش Lichtenthaler (۱۹۸۷) که اصلاح شده روش Arnon (۱۹۴۹) است، در طول موج­های ۶۶۳ و ۶۴۵ نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر     اندازه گیری شد. نتایج: نتایج نشان داد که میزان کلروفیل های a، b و کل در گونه ی درختی اقاقیا در بخش های جنوبی (جنوب غرب) محدوده مطالعاتی به حداکثر مقدار خود می رسد و در بخش های شرقی و شمال غربی در کمترین میزان خود قرار دارد. همچنین در قسمت های مرکزی منطقه ی مطالعاتی میزان غلظت کلروفیل های a، b و کل مربوط به این گونه کم و متوسط است. بر خلاف گونه ی اقاقیا، برای گونه ی چنار در بخش های شرقی و شمال غربی منطقه مطالعاتی میزان کلروفیل های a، b و کل بیشترین مقدار را دارد و در بخش های جنوب غربی به حداقل مقدار خود می رسد. اما مشابه با گونه ی اقاقیا در قسمت های مرکزی منطقه ی مطالعاتی میزان غلظت کلروفیل های a، b و کل، کم و متوسط است. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان داد میزان کلروفیل a، b و کلروفیل کل برگ دو گونه درختی اقاقیا و چنار در مناطق آلوده بررسی شده شهرستان ملایر نسبت به مناطق پاک افزایش داشته است. در پایان می توان گفت که افزایش شاخص فیزیولوژیکی مانند افزایش میزان کلروفیل پاسخ گیاه برای افزایش مقاومت در برابر آلاینده های هوا را نشان می دهد.

Keywords:

Air Pollution , Sycamore , Acacia , Chlorophyll A , Chlorophyll B , Total Chlorophyll , آلودگی هوا , چنار , اقاقیا , کلروفیل a , کلروفیل b , کلروفیل کل , ملایر