ارائه الگوی ارتباط بین عوامل موثر در ساخت و برپایی بیمارستان های صحرایی با رویکرد پدافند غیرعامل

از بارزترین جنبه های موفق مدیریت و برنامه ریزی در دوران جنگ تحمیلی، مدیریت امداد به مجروحان در قالب برپایی بیمارستان های صحرایی نظامی با رویکردهای پدافند غیرعامل بود. به طوری که اقدام یادشده از ایجاد یک چادر و یا یک چارچوب مسقف برای امدادرسانی در اوایل جنگ، به ساخت بیمارستان های صحرایی با لحاظ الزامات پدافند غیرعامل (بیمارستان های صحرایی ضد انفجار با استفاده از سازه های بتنی استتار شده در عمق زمین) توسعه یافت. در نتیجه این اقدام متوسط مدت زمان اعزام مجروحین جنگی دوران دفاع مقدس در برخی از جبهه های نبرد حق علیه باطل به مراکز درمانی در اواخر دوران جنگ تحمیلی و با رعایت الزامات پدافند غیرعامل به کمتر از یک ساعت کاهش یافت. عوامل مختلفی در ساخت و برپایی بیمارستان صحرایی موثر است که می­تواند ضمن رعایت الزامات پدافند غیرعامل، منجر به بهبود عملکرد بیمارستان و کاهش ریسک­های ساخت و برپایی آن شود. شناسایی این عوامل در قالب الگویی علمی در دوران بروز بحران های غیرنظامی (نظیر بحران ناشی از اپیدمی کووید-۱۹) در ساخت و برپایی بیمارستان صحرایی غیرنظامی با رویکرد پدافند غیرعامل نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ارتباط بین این عوامل به منظور تسهیل مدیریت و ارائه خدمات به مجروحان در دوران جنگ و بحران­های احتمالی با رویکرد پدافند غیرعامل انجام گرفت. در همین راستا در پژوهش حاضر، یک فرضیه اصلی و نه فرضیه فرعی طراحی و آزمون گردید. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- همبستگی است که در آن از معادلات ساختاری اکتشافی استفاده شد. جامعه آماری شامل خبرگان علمی- نظامی هستند که ۱۷ نفر از آنان به روش نمونه گیری هدف مند و روش دلفی و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها، روش مصاحبه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته مشتمل بر شش بعد، ۱۱ عامل و ۶۶ سنجه است. برای آزمون فرضیه ها از تحلیل عاملی تاییدی و نرم افزار PLS استفاده شد. نتایج معیار­های الگوی اندازه­گیری (معیار­های قابلیت اطمینان سنجه، پایایی الگوی اندازه گیری و واگرایی-همگرایی سازه­های الگو) و نیز معیارهای الگوی ساختاری (معیارهای ضریب تعیین و تناسب پیش­بینی الگو) حاکی از برازش مطلوب الگوی پیشنهادی دارد. همچنین بر اساس نتایج t-Value، فرضیه اصلی و همه فرضیه های فرعی تایید شدند. نتایج حاکی از تاثیر مستقیم بعد «کیفیت مدیریت و فرماندهی بیمارستان صحرایی» بر ابعاد «تامین منابع مالی برای فراهم آوری تجهیزات تخصصی شناسایی و درمانی»، «فراهم آوری زیرساخت های عمومی و تخصصی» و نیز «فراهم آوری منابع انسانی» است. البته  بعد «کیفیت مدیریت و فرماندهی بیمارستان صحرایی» بر ابعاد «کیفیت امور درمانی» و «کیفیت آماد و پشتیبانی» بیشترین تاثیر را دارد. همچنین نتایج نشان داد علاوه بر اینکه بعد «کیفیت مدیریت و فرماندهی بیمارستان صحرایی» به طور مستقیم، مثبت و معناداری بر ابعاد «فراهم آوری زیرساخت های عمومی و تخصصی» و نیز «فراهم آوری منابع انسانی بیمارستان» تاثیر می گذارد؛ بعد «تامین منابع مالی برای فراهم آوری تجهیزات تخصصی شناسایی و درمانی»، نیز نقش میانجی گری کامل در این دو رابطه ایفا می کند.

Keywords:

بیمارستان صحرایی , پدافند غیرعامل , مدیریت و فرماندهی , درمان , زیرساخت , منابع انسانی , مالی- اداری و آماد و پشتیبانی