نقش جریان های روستایی-شهری در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی(مطالعه موردی: روستاهای پیرامونی شهر زاهدان)

ج جریان­های فضایی بین سکونتگاههای روستایی و شهری وجود دارند که در غالب جریان افراد، سرمایه، کالا، اطلاعات و فناوری و مانند آن تعریف می­شوند. جریان­های فضایی بین شهر و روستا در گذر زمان از عوامل کلیدی در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی نقش جریان­های فضایی در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی پیرامون شهر زاهدان است. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است و جامعه آماری پژوهش را ۲۱۸ روستای شهرستان زاهدان تشکیل می­دهند که از این میان ۳۰ روستا با استفاده از روش تخمین شخصی به عنوان نمونه موردی تحقیق برگزیده شده­اند. با توجه به هدف پژوهش، از بین خانوارهای روستاهای نمونه، ۳۴۸ خانوار به عنوان نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین شده­اند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار استنباطی (آزمون کندال تائوبی و آزمون رگرسیون چند متغیره) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که aبر اساس آزمون کندال تائوبی رابطه معناداری  بین جریان­های فضایی و تحولات فضایی با ضریب همبستگی ۵۹۴/۰ وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج آزمون رگرسیون نشان می­دهد ۹/۵۸ درصد تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه به وسیله جریان­های فضایی تبیین می­گردد. جریان­های سرمایه و افراد با ضریب Beta، ۵۰۸/۰ و ۴۱۲/۰ بیشترین تاثیر را در تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه داشته است. تحولات فضایی سکونتگاههای روستایی نیز در همه ابعاد یکسان نیست به طوری که تحولات بیشتر در بعد کالبدی-زیربنایی و بخش های غیر تولیدی روستاهای پیرامونی شهر زاهدان عنیت دارد. در نهایت در ناحیه مورد مطالعه به دلایل ساختاری و عملکردی پیوند ناقص بین شهر زاهدان و روستاهای پیرامونی شکل گرفته است که باعث عدم تحقق توسعه در سطح منطقه شده است.

Keywords:

جریان های فضایی , تحولات فضایی , روستاهای پیرامونی , شهر زاهدان