نظیره های کردی خمسه نظامی

شاعران کرد نظیره هایی از مثنوی های نظامی (پنج گنج) سروده اند. ایشان در میان آثار نظامی بیش از همه به خسرو و شیرین نظر داشته اند، چنان که لیلی و مجنون، اسکندرنامه و نظیره های دیگر نظامی کمیابند؛ در حالی که نسخه های منتشر شده از خسرو و شیرین های (شیرین و فرهاد) کردی و یا نسخه های خطی آنها در کتابخانه های ایران و دیگر کشورهای جهان موجود است. در این مقاله، از میان ۱۱ نظیره معرفی شده، ۶ مورد نظیره ی خسرو و شیرین است. نظیره سرایان خسرو و شیرین به زبان کردی، علاوه بر تاثیرپذیری از خسرو و شیرین نظامی، از منابع شفاهی یا کتبی محلی خود نیز تاثیر پذیرفته اند. در این مقاله به معرفی این نظیره ها پرداخته شده است و در مواردی نیز موارد اختلاف این نظیره ها با خسرو و شیرین نظامی بیان شده است. از سوی دیگر بیشتر نظیره های کردی­ یی که در این مقاله معرفی شده، بر اوزان غیرعروضی (اوزن هجایی) سروده شده اند. البته در مم آلان، هرچند احمد خانی آن را از مثنوی های نظامی اقتباس نکرده اما وزن لیلی و مجنون نظامی را به کار برده است.

Keywords:

نظیره سازی , نظامی گنجوی , نظیره های کردی , خسرو و شیرین , وزن هجایی