نیماپژوهی در ترازوی نقد دانشگاهی و غیردانشگاهی: بررسی انتقادی مبانی و رویکردها (مطالعه موردی رضا براهنی و تقی پورنامداریان)

جدال بر سر نظریه ادبی و شعر نیما سابقه ای طولانی دارد. منتقدان ادبی هر کدام از ظن خود یار نیما شدند و تفسیر مخصوصی از او ارائه دادند. مسئله این پژوهش بازخوانی انتقادی آراء براهنی و پورنامداریان دهه هفتاد به عنوان نمایندگان نقد دانشگاهی و غیردانشگاهی خواهد بود. این پژوهش نشان داد که پورنامداریان و براهنی در فهم خود از نیما اشتباهاتی مرتکب شده اند و گاهی نیز دچار افراط در آراء خود گشته اند. نتیجه آنکه پورنامداریان علی رغم تلاش برای فهم نوین از نیما همچنان گرفتار سنت های کلیشه ای نقد ادبی است که باعث می شود شعر نو را ذیل شعر سنتی تعریف کند. در سوی دیگر نیز براهنی از فرآیند تاریخی نظریه پردازی و شعر نیما غفلت کرده، در بعضی آراء خود به افراط گراییده و از بحرانی خبر می دهد که در شعر دهه هفتاد به بعد شاهد آن هستیم. به عبارتی سنت و مدرنیته در آراء این دو منتقد به وضوح سر ناسازگاری با هم دارند. پورنامداریان شعر مدرن را با نقد سنتی می خواهد بیامیزد و براهنی در نقد خود دچار جزم اندیشی می شود.

Keywords:

Nima yoshij , neo-poetry , literary theory , critic of literary criticism , academic and non-academic critics , نیما یوشیج , نظریه ادبی , نقد نقد ادبی , منتقدان دانشگاهی و غیردانشگاهی , شعر نو