بررسی فرآیند حل و فصل (گزیر) در برخورد با بانک متوقف در حقوق آمریکا و امکان سنجی آن در حقوق ایران

در بیش­تر نظام­های حقوقی دنیا سعی شده است با توجه به نقش بانک­ها در اقتصاد کشور و تفاوت­هایی که با سایر شرکت­های تجاری دارند، مقررات خاصی برای ورشکستگی آن­ها در نظر بگیرند. در ایالات متحده آمریکا، نظام حقوقی حاکم بر ورشکستگی بانک­ها به «Resolution Regime» معروف است که در ایران «حل و فصل یا گزیر» ترجمه شده است. مهم­ترین اهداف این نظام عبارتند از پیشگیری از اختلال­های زنجیره­ای در نظام مالی کشور، ادامه یافتن خدمات کلیدی بانک­ها و عدم تحمیل عواقب ورشکستگی این بنگاه­ها بر دولت و مودیان مالیاتی. در حقوق ایران نظام ورشکستگی بانک­ها به طور کامل از نظام ورشکستگی شرکت­ها جدا نیست و در صورتی که بانکی ورشکست شود، مقررات پولی و بانکی خاص محسوب می­شوند و مقررات قانون تجارت در زمینه ورشکستگی مقررات عام محسوب می­شوند. مسلم است که با توجه به اهمیت بانک­ها در کشور، این مقررات برای ورشکستگی بانک­ها به هیچ عنوان کافی نیست و باید همسو با سایر کشورهای پیشرفته، نظامی خاص برای حل و فصل ورشکستگی بانک­ها ارائه شود؛ نظامی که ضمن هماهنگی با موازین فقه امامیه، در آن تصفیه تنها راه حل رویارویی با بانک­های ورشکسته نباشد که امری بسیار پر هزینه و زمان­بر است و تهدیدی برای ثبات نظام مالی محسوب می­شود.

Keywords:

Resolution regime , Resolution authority , Bank , Insolvency , نظام حل و فصل (گزیر) , مقام حل و فصل , بانک , ورشکستگی.