الگوی تصمیم گیری اخلاقی حسابداری

زمینه: رفتار اخلاقی در حسابداری اهمیت فراوانی دارد و از این روی کشورهای مختلف سعی کرده اند با تدوین آیین نامه های اخلاق حرفه­ای، حسابداران را در مسیر صحیح قرار دهند. بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تا الگوی تصمیم­گیری­ اخلاقی حسابداری شرکت ها طراحی گردد. روش: این پژوهش، از نوع کیفی و اکتشافی و با رویکرد داده بنیاد انجام شد. جامعه آماری این پژوهش افراد خبره در حوزه مبانی نظری تصمیم گیری، حوزه بازار سرمایه بود که از میان انها  ۱۸ نفر به روش نمونه گیری گلوله برفی تا رسیدن به اشباع به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار تحقیق مصاحبه عمیق بود و در نهایت داده ها با روش کدگذاری سه گانه مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده ۶۲ کد باز شناسایی شد که در ۱۷ کد محوری طبقه­بندی شدند. در نهایت نتایج به شکل انتخابی کد گذاری شده و مدل تحقیق تدوین شد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد سسیتمهای مدیریت و تصمیم­ گیری اخلاقی در حوزه حسابداری تحت تاثیر یکسری شرایط علی (شرایط اقتصادی و اجتماعی، تورش­های ذهنی و شناختی، تحصیلات دانشگاهی، خصوصیات فردی­و اجتماعی و فرهنگ سازمانی) قرار دارد و به واسطه راهبردهایی (ابزارهای نظارتی، اصلاح فرهنگی، تدوین آیین نامه های اخلاقی و برگزاری کارگاه های آموزش اخلاق حرفه­ای) می­تواند منجر به ایجاد افزایش اعتماد اجتماعی، رعایت اصول اخلاق­حرفه ای در محیط کار و رشد و توسعه مالی شود. در این جریان برخی مولفه­ های زمینه ­ای (فرهنگ اخلاقی جامعه و محیط حسابداری) و برخی متغیرهای مداخله­ گر (ویژگی های جمعیت شناختی و نوع سازمان) نقش ایفا می­ کنند.

Keywords:

Ethics , Ethical decision making , Accounting , Capital market , اخلاق , تصمیم گیری اخلاقی , حسابداری , بازار سرمایه