روابط معنایی در واژه های مرکب درون مرکز در کردی گهواره ای

در مقاله حاضر به بررسی انواع روابط معنایی بین اجزای واژه های مرکب درون مرکز در کردی گهواره ای پرداخته می شود. پیکره داده های پژوهش مشتمل بر ترکیب های درون مرکزی است که از گفتار روزمره گویشوران کردی گهواره ای به دست آمده است که جزء گویش های شاخه کردی جنوبی به حساب می آید و در بخش گهواره در شهرستان دالاهو (استان کرمانشاه) رواج دارد. نتایج پژوهش نشان می دهد که واژه های مرکب درون مرکز در گهواره ای از لحاظ ساختار عبارتند از اسم- اسم هسته آغاز، اسم- اسم هسته پایان، اسم- صفت، صفت- اسم و حرف اضافه- اسم. بین اجزای این ساختارها روابط معنایی متنوع و متعددی از قبیل منشا، ماده سازنده، جنسیت، محتوا، مالکیت، استعمال، نوع، وابستگی، شباهت، ابزار، خویشاوندی، شیوه، زمان، آغشتگی، مزه، حالت فیزیکی، سن، نحوه عملکرد، ابزار تولید و مکان را می توان یافت. یافته های پژوهش که شامل فهرستی از روابط معنایی بین اجزای واژه های مرکب درون مرکز در کردی جنوبی است، می تواند مکمل فهرست های ارائه شده از سوی پژوهشگران سایر زبان های ایرانی و همچنین سایر زبان های جهان باشد و ما را به سوی ارائه طبقه بندی جامعی از انواع روابط معنایی در واژه های مرکب هدایت کند.

Keywords:

word formation , compounding , compound word , endocentric compound , Southern Kurdish , واژه سازی , ترکیب , واژه مرکب , ترکیب درون مرکز , کردی جنوبی