اثر احداث پخش سیلاب در آبدهی قنوات پایین دست (مطالعه موردی: سامانه پخش سیلاب مهریز یزد)

با توجه به رشد جمعیت، کمبود بارندگی در مناطق بیابانی و نظر به اهمیت منابع آب های زیرزمینی، طرح های مختلفی برای تقویت این ذخایر اجرا شده است. یکی از طرح های مذکور، ایجاد و احداث پروژه های پخش سیلاب است. ارزشیابی اثرات پروژه های اینچنینی در قبل از احداث معمولا میسر نیست و بعد از اجرا نیز کمتر مورد توجه قرار می گیرد. لذا در این پژوهش سعی بر آن است تا با بررسی پروژه پخش سیلاب ابراهیم آباد مهریز که در سال ۱۹۹۷ اجرا شده است، اثرات آن در افزایش آبدهی قنوات پایین دست شامل قنات های خیرآباد، بغدادآباد، مزویرآباد و محمدآباد بررسی شود تا بتوان از نتایج آن برای مدیریت منابع آب استفاده کرد. بدین منظور در دو دوره ده ساله قبل و بعد از اجرای پروژه، آمار آبدهی قنوات در اطراف پروژه پخش سیلاب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش با استفاده از آزمون مقایسه نمونه های جفتی و تحلیل هیدرولوژیک میزان آبدهی منابع پایین دست نشان می دهد تاثیر اجرای طرح بر قنات های بغدادآباد، خیرآباد و مزویرآباد مثبت بوده و در قنات محمدآباد تاثیری نداشته است. نتایج آزمون کای اسکوئر نیز نشان می دهد که اجرای طرح بر کاهش تعداد سیلاب ها و افزایش آبدهی قنوات پایین دست تاثیر مثبت داشته است.

Keywords:

ارزشیابی پروژه , پخش سیلاب , قنات , یزد , آب زیرزمینی