بررسی تطبیقی تفسیر ظاهری و باطنی «مرج البحرین» و «اللولو و المرجان» از منظر جوادی آملی و آلوسی

یکی از مباحث بسیار مهم در فهم قرآن مبحث ظهور و بطون قرآن است. در برخی روایات برای قرآن هفت بطن بیان شده است. فهم ظاهر قرآن برای بسیاری از افراد ممکن است اما فهم باطن قرآن و بطون بطون آن برای همه ممکن نیست. از جمله آیات قرآن کریم که در مورد فهم آن ها و مراد حقیقی متکلم در بین علمای اسلام مورد اختلاف واقع شده آیات ۱۹ الی ۲۲ سوره الرحمن است. در این آیات به تلاقی دو دریا و مخلوط نشدن آن ها اشاره شده و از ثمره این دو دریا با عنوان لولو و مرجان نام برده شده است. تفسیر دو دریا یعنی مرج البحرین و تفسیر ثمره آن ها یعنی لولو و مرجان مورد کنکاش و بررسی دانشمندان اهل تشیع و اهل تسنن واقع گردیده است که نتیجه آن اظهار آرای موافق و مخالف از سوی ایشان درباره معنای باطنی آن ها شده است. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی است به بررسی نظرات دو تن از مفسران صاحب نظر از علمای شیعی مذهب و سنی مذهب یعنی جوادی آملی و آلوسی پرداخته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که این دو صاحب نظر در تفسیر ظاهری مرج البحرین و نیز لولو و مرجان دارای نقطه نظرات موافق و مخالف هستند اما در تفسیر باطنی آیات با یک دیگر اختلاف کامل دارند.

Keywords:

آیات ۱۹ا-۲۲ الرحمن , مرج البحرین , لولو و مرجان , تفسیر باطنی , تاویل