Influence of nitrogen application rate and timing on yield and some physiological growth indices of corn

مقدمه: استفاده از کود­های شیمیایی جهت افزایش عملکرد محصولات کشاورزی سال­هاست که مورد استفاده قرار می­گیرد. نیتروژن یکی از عناصر اصلی و ضروری مورد نیاز غلات از جمله ذرت است و کمبود آن به دلیل توان تثبیت کم در اکثر خاک­های زراعی مشهود است و اغلب به­صورت کود شیمیایی تامین می­شود. استفاده بیش از اندازه از این کود علاوه بر مخاطرات زیست محیطی که به دنبال دارد، می­تواند مانند کمبود آن باعث اختلال در رشد و عملکرد شود. مقدار و روش مصرف این کود برای هر گیاه زراعی با توجه به نوع خاک منطقه و شرایط آب و هوایی منطقه متفاوت است و این امر لزوم انجام آزمایش­های مختلف در مناطق مختلف جهت تعیین نیاز کودی گیاهان را نشان می­دهد، بنابراین تحقیق حاضر در راستای شناسایی مقدار و زمان مناسب استفاده از کود نیتروژن برای محصول ذرت در منطقه مازندران (قائمشهر) انجام شد. مواد و روش ها: آزمایشی طی سال های زراعی ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی کشور (قراخیل-قائمشهر) انجام شد. فاکتور اول شامل چهار سطح کود نیتروژن (۶۰، ۱۲۰، ۲۴۰ و ۲۶۰ کیلوگرم در هکتار) و فاکتور دوم شامل سه روش مصرف کود نیتروژن (۱۰۰ درصد به­عنوان پایه، ۵۰ درصد در پایه و ۵۰ درصد در زمان شروع گلدهی، ۲۵ درصد پایه و ۷۵ درصد در زمان شروع گلدهی) بود. در این بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و برخی شاخص­های رشدی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج: نتایج حاصل از آزمایش نشان داد با افزایش مقدار نیتروژن مصرفی از ۶۰ به ۲۴۰ کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه و اجزای عملکرد به­طور معنی­داری افزایش داشتند. در بین سه روش مصرف، روش دوم (تقسیط مساوی در دو مرحله کاشت و گلدهی) از تاثیرگذاری بیشتری برخوردار بود. بیشترین مقدار شاخص­های رشد اندازه­گیری شده در این آزمایش که نشان دهنده توان فتوسنتزی گیاه است نیز در این ترکیب تیماری مشاهده شدند. نتیجه­گیری کلی: اینگونه به­نظر می­رسد تقسیط مساوی ۲۴۰ کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن و کاربرد آن در دو مرحله کاشت و آغاز گلدهی، بهترین مقدار و روش مصرف جهت حصول حداکثر عملکرد ذرت در منطقه آزمایشی باشد.

Keywords:

Leaf area index , Dry matter , Fertilizer distribution , Net absorption rate , Relative growth rate , تقسیط کود , سرعت جذب خالص , سرعت رشد نسبی , شاخص سطح برگ