بررسی تداخل آب شور و شیرین در آبخوان ساحلی (مطالعه موردی دشت نوشهر)

آبخوان های ساحلی که در مجاورت دریا قرار دارند، در شرایط طبیعی مقداری آب شیرین زیرزمینی را به دریا تخلیه می نماید و در این شرایط حالت تعادلی بین آب ها ی شیرین آبخوان ساحلی و آب شور دریا که در زیر آن قرار گرفته وجود دارد. حفظ این تعادل به دبی خروجی جریان زیرزمینی (به طرف دریا) بستگی دارد. حد تماس آب شور و شیرین (حد انترفاز) منطقه ضخیم آبی است که در آن منطقه آب به طور تدریجی از حد شیرین به شور میل می نماید.در سال های اخیر به دلیل استفاده و بهره برداری های بی رویه از آب های زیرزمینی (پمپاژ بیش از حد)جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت ، همچنین به دلیل کاهش بارشها و وقوع خشکسالی ،کیفیت این آبها کاهش یافته و شوری و املاح آن افزایش پیدا کرده است .برای بررسی نقش این عوامل در پدیده نفوذ،پژوهشی در آبخوان ساحلی در شمال دشت نوشهر با مساحت ۱۱ کیلومتر مربع انجام شد. هدف از این مطالعه بررسی میزان شوری آبخوان ساحلی و ارتباط آن با افت تراز آب های زیرزمینی در بازه های زمانی ۱۴۰۱-۱۳۸۷می باشد. جهت بررسی تداخل آب شور و شیرین به مطالعه آمارهای هواشناسی ،آبهای سطحی و زیرزمینی پرداخته ایم که در بخش هواشناسی با استفاده از آمارهای ایستگاه هواشناسی کرکرودسر مشخص شد میزان تجمعی بارش های اخیرنسبت به درازمدت ۱۳% کاهش داشته است و با بررسی آمار ایستگاه های هیدرومتری درخصوص آبهای سطحی حوضه آبریز نوشهرمشخص شد که دبی رودخانه ها دراین منطقه نسبت به درازمدت ۲۷% افت کرده است همچنین برای مطالعه پارامترهای کمی و کیفی آبهای زیرزمینی از آمار ۹ حلقه چاه پیزومتری ساحلی در ۵ حوضه نوشهر از ساحل سیسنگان تا ساحل دهنو استفاده شد. وبطور ماهانه سطح آب چاه ها اندازه گیری شده وسپس با استفاده از نمونه های گرفته شده ازچاه پارامترهای EC ،PH،CLوSALTمورد ارزیابی قرارگرفت .برای ارتباط شوری با میزان افت تراز آب های زیرزمینی ، هیدروگراف دشت تهیه وهمچنین فاکتورهای شیمیایی مورد بررسی قرارگرفته اند.باتوجه به بیلان منفی آبخوان نتایج نشان داد که افت آب زیرزمینی دردشت اتفاق افتاده و همچنین افزایش مقدار EC وcl را شاهدهستیم بطوریکه درچاه اندرور مقدار EC از۵۲۶میکروموس برسانتی متربر۷۲۱۰میکروموس برسانتی متررسیده است

Keywords:

حدانترفاز , آبخوان ساحلی , پدیده نفوذ , بیلان آب , EC , SALT , CL