خوانش فرهنگی مفاهیم انقلاب اسلامی در فضاهای شهری :جستاری پیرامون نقش مولفه های تاثیرگذار بر شکل گیری المانهای شهری در ایران پس از انقلاب

وقوع انقلاب اسلامی سرآغاز تحولی جدید در عرصه سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی در ایران گردید و نقطه عطفی در رشد و گسترش هنر معماری در ایران به شمار می آید. این پژوهش به دنبال کشف عوامل تاثیرگذار بر شکل گیری المانهای شهری پس از انقلاب به میانجی مفاهیم و مولفه های فرهنگی انقلاب اسلامی ایران است و سعی دارد به این پرسش پاسخ دهد که » مفاهیم انقلاب اسلامی ایران چگونه در طراحی نماد یا المانهای معاصر پس از انقلاب، نمود پیدا کرده است ؟ و این خوانش فرهنگی المانهای شهری را با چه مولفه هایی می توان صورتبندی نمود؟.« این تحقیق به لحاظ »ماهیت «، از گونه تحقیقات »کیفی « و به لحاظ »قصد« از پژوهش ، »تفسیری « است که شیوه مواجهه ی طراحان با مفاهیم انقلاب اسلامی را درک و بینش جدیدی تولید می کند. گردآوری دادهها مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی می باشند. این پژوهش نشان می دهد که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه سال ۱۳۵۷شمسی ، شور و التهابی که همه کشور را فراگرفته بود به عرصه فرهنگ وهنر سرایت کرد و معماران بر اساس فضای معنوی همسو با فرهنگ اسلامی ، نمادها و المانهای ایرانی -اسلامی در معماری و شهرسازی را بکار گرفتند و در فضا و فرم ساختمان به آن جان بخشیدند و به واسطه عقاید، اندیشه ها، ارزش و آرمانهای جامعه ، عناصری چون: حجاری نماد شیر وخورشید در سردر و نمای ساختمان ، نصب مجسمه شاهی درمیادین ، استفاده از اسامی خاندان شاهی -پهلوی درنامگذاری میادین و خیابان بندی شهرها، و طرح های بیگانه از هنرمعماری خارج شد و همسو با حرکت های مردمی و حال و هوای دینی - مذهبی حاکم بر جامعه انقلابی ، نمادهایی مبتنی بر اندیشه های اسلامی و انقلابی با محتوای پیامهای دینی ،حماسی و فکری وتوجه ویژه به مفاهیم و ارزش های انقلابی به صورت هنری ،آموزنده وکاربردی خلق گردید و تا امروز بعد از چهار دهه در معماری معاصر پس از انقلاب نمود پیدا کرده است .

Keywords:

المان شهری , انقلاب اسلامی ایران , بازخوانی , فرهنگ , معماری معاصر.