روانشناسی صور و خیال در شعر خاقانی

تشبیهات ساده، حسی و زیبایی های طبیعی جای خود را به استعارات پیچیده و دور از ذهن داد و کنایات دشوار و اصطلاحات علمی رایج در آن عصر در شعر نفوذ پیدا کرد. شاعران با ساختن ترکیب های جدید سعی کردند که عاریت از کسی نپذیرند و از تقلید بپرهیزند. شعر در این دوره اغلب وسیله ای برای نشان دادن مهارت ، تسلط شاعر بر زبان و بیانگر ذوق ادبی و احساسات درونی و شخصیتی او به شمار می رفت. خاقانی از شاعران برجسته این دوران است و دیوان او یکی از دیوان های نظم اما پیچیده ادبیات فارسی و دارای سبک شعری منحصر به فرد و خلاقانه ایست به طوریکه در شعرهایش از تمامی ظرفیت های ادبی همچون استعاره، ابهام و به ویژه تصویر سازی و خیال در قالب قصیده و غزل بهره جسته است. از این رو به دلیل بداعت خاص اشعار خاقانی این تحقیق با هدف بررسی روانشناسی صور و خیال در شعر خاقانی انجام شده است. روش پژوهش توصیفی است و نتایج با استفاده از تحلیل محتوی، به شیوه ی کتابخانه ای و سندکاوی (بررسی بیش از ۳۰ تحقیق با موضوع شعر خاقانی) انجام شده است. نتیجه نشان می دهد؛ شاعر در همه آثارش آشفتگی و اغراق ، خودشیفتگی و برتری طلبی، دوگانگی و تضاد، شخصیت درون گرایی و احساسات نفرت، عشق، غم ، نگاه مثبت و منفی به موضوعات و اشخاص را ابراز می کند و همه اینها موجب شده تا او سبک شعری شخصی داشته باشد.

Keywords:

روانشناسی , شعر , خاقانی , روانشناسی صور و خیال , خاقانی پژوهی