واکاوی بن مایه های اخلاقی، عرفانی و اجتماعی شمس تبریزی و بازتاب آن در جهان معاصر

شمس لدین محمدبن علی بن ملک داد تبریزی، معروف به شمس تبریزی از عارفان فرن هفتم بودهو شخصیت موثری در جربان زندگی مولانا جلال الدین محمد بلخی به شمار می رود. مقالات شمسسندی است بر احوال و افکار این عارف که وجود و مقام معنوی او را آشکار می سازد. در سخنانباقی مانده از شمس تبریزی در مقالات، نکات ظریف و توصیه های دقیق بسیاری بیان شده است کهبا بررسی و تحلیل آنها می توان نگرش و ساختار عقیدتی وی را دریافت.همچنین در زمینه ی ویژگی های طریق سلوک و سالکان، عارفان بسیاری نظریه هایی ارائه کرده اند.شمس نیز در این زمینه آرای پراکنده ای را در مقالات خویش مطرح نموده است.درباره مولانا و شمس از دیرباز تاکنون آثار قابل توجهی در قالب کتاب و مقالات و... نگاشته شدهاست؛ مانند کتاب خط سوم ناصرالدین حسینی و پله پله تا ملاقات خدا از استاد زرین کوب، آقای بهمن نزهت نیز در قالب مقاله ای به عنوان کیمیاگری های شمس و دیگر آثار بیشمار و ارزشمند که در هریک کوشش شده گره برخی از جنبه های شخصیتی و ا ندیشه های ارزشمند این دو عارف بزرگ گشوده شود. در این پژوهش، به منظور حصول نتیجه ای درست و استوار اغلب سخنان شمس در مقالات و بازتاب عقاید وی در مثنوی معنوی و غزلیات شمس، مورد بررسی قرار گرفته و شواهد موجود مبتنی بر مجموعه سخنان وی می باشد. در این مقاله سعی شده، که اغلب سخنان و مجموعه دیدگاه های شمس از کتاب مقالات وی استخراج و ارائه گردد و همچنین برای تکمیل و گسترش مطالب از کتاب ها و مقاله علمی پژوهشی بهره گرفته و بنابر روش تحلیل محتوا به رمزگشایی شخصیت شمس بپردازیم.

Keywords:

شمس تبریزی , جهان بینی , اخلاقی , عرفانی , اجتماعی