نگاهی به تاریخچه زهرشناسی و پادزهرشناسی در طب سنتی

چکیدهپادزهر، با روح و قوا و حرارت غریزی سازگار بوده و با محافظت و تقویت آن ها، بدن را از آسیب روزمره توسط سموم حفظ می کند و در مقابل آن خوردنی که قوت و طبیعتش از قوت و طبیعت بدن بیشتر باشد، کشنده و سم است. سم شناسی نیز در کنار شفابخشی و داروشناسی ارزش و اعتبار ‎ یافت و حتی از برخی سموم در درمان بعضی از بیماری ها استفاده می شد. قدمت استفاده از پادزهرها به اولین تمدن های باستانی مانند بین النهرین، مصر، یونان و هند بازمی گردد که مسلمانان وارث این گنجینه ارزشمند شدند و در قرن دوازدهم آن را به اروپا منتقل کردند. محصول این تجارب طبی در قالب سم نامه ها یا کتاب السموم که معرف انواع زهرها و پادزهرها است، به یادگار مانده و رساله تریاکا اثر نیکاندرس کلفونی، کهن ترین تک نگاری موجود راجع به پادزهرها است که قدمت آن به سده دوم قبل از میلاد برمی گردد. بعد از آن کتب زیادی توسط اطبای قبل از اسلام و بعد از اسلام در این زمینه به رشته تحریر درآمد و استفاده از این گنجینه طبی ارزشمند برای کنترل مرگ و میر ناشی از مسمومیت ها می تواند بسیار کارآمد باشد.