لزوم تحقق بنیادهای شهرسازی نوین بر تفکر معماری ایرانی- اسلامی

یکی از پارامتر هایی که بر هویت یک شهر موثر است موضوع سبک معماری آن شهر است که حضور هر انسان در فضاهای مقارن با هویت اصیل زندگی بر زندگی انسان ها موثر خواهد بود. معماری اسلامی از دوران صفویه، شاه عباس اول آغاز شده است و معماری های آن دوران نشان می دهد در تمدن متفکران توجهی به معماری اسلامی نیز داشته اند. در این بین تاثیر اندیشه های این دین نوپا بر هنر و معماری متدمن ایران، امری مهم به حساب می آید. این موضوع یعنی ترکیب معماری اصیل ایرانی و اندیشه های اسلامی در طول تاریخ، بسیار مورد توجه بوده و چالشی بزرگ برای متفکران در این زمینه به حساب آمده است . به طوریکه اختلاف نظر ها در این زمینه بسیار زیاد است. از این رو معماری به چهار حوزه ساختاری، کالبدی، عمکردی و انسانی تقسیم گردیده و میزان تاثیر تفکر اسلامی بر معماری ایران در هر حوزه مورد بررسی قرار گرفته است. ازآنجایی که در هنر شهرسازی ایرانی- اسلامی، حقیقت از عالم غیب برای ریشه داشتن فکر و عمل انسان در جهانبینی و باورهای او وجود اصول جهانی و مورد قبول همه جوامع و مفروضات است، ازاین رو هنر معماری ریشه در تفکر و اندیشه انسان ها در شهرسازی دارد. لذا طرح و نقش شهرهای امروزی ایرانی باید نو و دارای هویتی ملی و فرهنگی اسلامی باشد. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر لزوم تحقق بنیادهای شهرسازی نوین بر تفکر معماری ایرانی- اسلامی با روش توصیفی- تحلیلی می باشد. نتیجه پژوهش نشان می دهد مدیران شهری می تواند با ترویج ارزش های اصیل سبک زندگی ایرانی- اسلامی و استفاده از علوم و تجارب جوامع بشری بر اساس آموزه های اسلامی و به عنوان یکی از ارکان احراز هویت و عامل خودکفایی و استقلال علمی، رهایی از احساس حقارت و از خود بیگانگی و نهایتا در توسعه اجتماعی جامعه نقش اساسی داشته باشد. همچنین ویژگی های بناها و شهرها، در یک جامعه، از عناصر فرهنگی آن مایه می گیرد و به تدریج، خود، در بافت فرهنگی مردم رسوخ می کند. هویت شهر اسلامی به عنوان سرمایه ای ارزشمند و ماندگار، نقش ویژه ای در رونق و ارتقا شاخص های مختلف شهری دارد.

Keywords:

شهرسازی نوین , شهرسازی ایرانی– اسلامی , نشانه ها , نمادهای اسلامی