نگاهی به کنایه «گربه در انبان داشتن» و دیگر کاربردهای بلاغی «گربه در انبان»
Publish place: Journal of Rhetoric and Grammar Studies، Vol: 13، Issue: 23
Publish Year: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 16
This Paper With 14 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_LSJ-13-23_012
تاریخ نمایه سازی: 23 خرداد 1403
Abstract:
کنایات بر اساس وقایع عادی زندگی مردم هر عصر شکل می گیرند؛ از این رو کنایه ای که در زمانی خاص کاربرد داشته است، می تواند بعدها ابهام آمیز شود. بسیاری از کنایه هایی که در متون کلاسیک ادب فارسی به کار رفته است و دریافت مفهوم آن ها به راحتی امکان پذیر نیست، قطعا در زمان خود برای مخاطب آشنا بوده اند. کنایه «گربه در انبان داشتن» نیز از همین دست است که به نظر می رسد به دلیل کمتر دیده شدن رفتار مربوط به آن، مفهوم آن به طور دقیق درک نشده است. معانی ارائه شده برای این کنایه در فرهنگ های عمومی و تخصصی فارسی، بیشتر حول محور «مکر و حیله» می چرخد. سیدجعفر شهیدی نیز در شرح لغات و مشکلات دیوان انوری همین معنا را برای آن ذکر کرده است؛ در حالی که بررسی دقیق بیت هایی که این عبارت در آنها به کار رفته است، نشان می دهد که معنای ارائ ه شده برای عبارت مذکور درست نیست. نکته دیگر اینکه «گربه در انبان»، علاوه بر کنایه، در آثار سخنوران فارسی به صورت دو عنصر بلاغی تشبیه و استعاره هم به کار رفته است. در مقاله حاضر ضمن توضیح کنایه مذکور و خاستگاه احتمالی پدید آمدن آن، با استفاده از قرائن درون متنی و نیز شواهدی از شعر فارسی، می کوشیم هم معنای درست آن را ارائه کنیم و هم دیگر کاربردهای بلاغی عبارت «گربه در انبان» را نشان دهیم. بر این اساس معنای این عبارت در هر سه شکل بلاغی آن، حول محور «ایجاب یا سلب قدرت و توانمندی» می چرخد.
Keywords:
Authors
جمیله اخیانی
دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :