دین پژوهی شناختی و دشواره تبیین
Publish Year: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 34
This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPRR-22-1_008
تاریخ نمایه سازی: 23 خرداد 1403
Abstract:
تا چه میزان الگوهای دین پژوهی حاصل از تحقیقات شناختی موفق بوده اند؟ هدف مقاله پاسخ به این پرسش است. مطالعه شناختی دین حوزه ای است که روش ها و نظریه های علوم شناختی را برای فهم چگونگی ایجاد و انتقال افکار، باورها و رفتارهای دینی به کار می گیرد. انگاره اصلی مقاله آن است که اگر الگوهای شناختی مسئله تبیین را حل نکنند، عملا طرح و برنامه مطالعه شناختی دین با تردید مواجه خواهد شد. تبیین های شناختی از چند جهت قابل نقد و بررسی اند و از این رو تا رسیدن به الگوهای خوب فاصله دارند. (۱) مبانی نظری: شناخت سوم شخصی و بیگانه با تجربه زیسته دیندار دارند. بر خلاف ادعای این تحقیقات، شناخت تاملی و شهودی در دینداران توامان است. این تبیین ها تاکید صرف بر طبیعت گرایی روش شناختی دارند که این با چندتباری بودن مسائل دین همخوانی ندارد. (۲) نگاه حذف گرایانه: این تبیین ها مولفه های مهم در شکل گیری، تداوم، تقویت و رواج باورهای دینی همچون جریان وحی و نبوت، تربیت، اجتماع و فرهنگ را نادیده می گیرند. (۳) شواهد علمی: تکرار و همانندسازی تجربه دینی با تبیین های علمی عصبی شناختی در محیط آزمایشگاهی دشوار است. نتایج برخی تحقیقات با نظریه ابزار بیش فعال کشف عامل همسویی ندارد. افراد اوتیستیک خلاف ادعای نظریه اطلاعات اجتماعی راهبردی را نشان دادند. ضمن بحث از دشواری های تبیین در الگوهای شناختی، پیشنهادهایی برای اصلاح و تکمیل آنها ارائه شده است: توجه به نگرش اول شخص نسبت به دینداران، ضرورت تاکید بر شناخت آگاهانه باورمندان، تمرکز بر کثرت گرایی روش شناختی در تبیین پدیده های دینی، توجه به زمینه های شکل گیری ادیان، و لزوم برخورداری از نگاه واقع بینانه نسبت به رشد خداباوری.
Keywords:
دین پژوهی شناختی , طبیعت گرایی روش شناختی , تبیین علمی , روش شناسی دین پژوهی , کثرت گرایی روش شناختی
Authors
احمد عبادی
دانشیار گروه فلسفه و کلام، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.
محمد امدادی ماسوله
دانشجوی دکتری فلسفه معاصر، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
