بررسی رتبه بندی آموزش دانشگاه ها و رابطه آن با تعلیم وتربیت

رتبه بندی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی به منظور نشان دادن جایگاه رقابتی آنها در تمامی حوزه ها و یا در موضوع های خاص به وجود آمده است.اولین رتبه بندی بین المللی دانشگاه ها در سال ۲۰۰۳، توسط دانشگاه شانگهای جیاتانگ چین و به منظور بررسی وضعیت دانشگاه های این کشور در مقایسه با دانشگاه های فعال در سطح بین المللی منتشر شد. با توجه به استقبال گسترده از نتایج حاصل از این رتبه بندی، در سال های بعد سازمان های مختلف با اهداف متعددی نسبت به انتشار لیست های دسته بندی شده از دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی اقدام کردند. نتایج رتبه بندی دانشگاه ها علاوه بر کمک به دانشجویان در زمینه انتخاب مرکز آموزشی مناسب، برای ذی نفعان خارج از دانشگاه نیز مزایای زیادی دارد که از آن جمله می توان به تسهیل فرایند استخدام نیروی کار توسط سازمان های استخدام کننده اشاره کرد. همچنین رتبه بندی دانشگاه ها باعث ارتقاء کیفیت آموزش عالی و پژوهش، بهبود وضعیت تولید، گردآوری و پردازش اطلاعات در نظام آموزش عالی می شود(حق دوست،۱۲:۱۴۰۰).بررسی ها نشان می دهد نظام های بین المللی رتبه بندی دانشگاه ها از لحاظ تمرکز، شیوه جمع آوری داده ها، قلمرو زمانی و نحوه ارائه نتایج با همدیگر متفاوت هستند.رتبه بندی، نشانگر تمایزی ارزشی است که سعی می کند از زاویه دید خود، موارد مورد بررسی را ارزش گذاری نموده و بهتر یا بدتر بودن موارد را به نمایش گذارد.اینکه چه معیاری به عنوان زاویه دید قرار گیرد می تواند نتیجه را دستخوش تغییرات جدی نماید.موسسات مختلفی در دنیا به کار رتبه بندی دانشگاه ها می پردازند.هدف از این رتبه بندی در درجه اول، ارزیابی کیفیت عملکرد دانشگاههاست اما نباید غافل شد که هر رتبه بندی در بطن خود نوعی برنامه و سیاست را نیز برای دانشگاهها تجویز می نماید. به عبارت بهتر، وقتی دانشگاهی را به عنوان دانشگاه برتر معرفی می نماید به صورت ضمنی دیگران را به تلاش برای حرکت در مسیر معیارهای مدنظر خود فرا می خوانداین مساله موجب می شود تاسیاستگذاری های آموزشی و پژوهشی دانشگاه ها نیز دچار تغییراتی شود.با وجود اینکه همه نظام های رتبه بندی سعی کرده اند تا کیفیت را به صورت جامع بررسی نمایند،اما معیارهای به کاررفته لزوما جامع یا بدون اشکال نیستند.بیشترین تمرکز سیستم های رتبه بندی بر مقالات علمی است که البته یکی ازخروجی های سیستم آموزشی- پژوهشی دانشگاه هاست(کرمی،۱۵:۱۳۹۶).نویسنده دراین پژوهش به دنبال شناخت؛ بررسی تطبیقی جایگاه رتبه بندی دانشگاه های ایران درنظام های منتخب رتبه بندی بین المللی است.