ترجمه متون سیاسی (عربی به فارسی) با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

تحلیل گفتمان انتقادی به مترجمان این مجوز را داد که در ترجمه متن­هایی که دربردارنده ایدئولوژی هستند، دست به بازآفرینی زده و انتخاب­های زبانی خود را همسو با فرهنگ و ایدئولوژی متن مقصد انجام دهند. از سوی دیگر سرعت و شدت تاثیر گذاری گفتمان­ای رسانه­ای، رسانه­ها را در مرکز توجه سیاستمداران و صاحبان قدرت و ابزاری برای رواج گفتمان­های سیاسی مورد نظر آن­ها قرار داده است. از این رو، این پژوهش در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل وندایک، نحوه کاربست راهبردهای ارائه شده در رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی را در فرایند ترجمه متون سیاسی بررسی کند. داده­های پژوهش از دو شبکه خبری العربیه و الشرق در بازه زمانی ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲ با محوریت موضوع جنگ یمن انتخاب شده است. یافته­های پژوهش حاکی از این است که این دو شبکه خبری با استفاده از راهبردهای کوچک نمایی، آشکار سازی، مشروعیت زدایی، مشروعیت زایی، پیش انگاشت، همدلی، تعمیم و بزرگنمایی از محور معنا و راهبردهای مبتداسازی، به حاشیه رانی و ترتیب واژه از محور نحو، راهبرد بازی با ارقام از محور بلاغت، راهبرد واژه گزینی همسو از محور سبک، دو راهبرد صورت­های ضد واقع گرا و صدق از محور استدلال و راهبرد تغییر کنش­های رفتاری از محور کنش درصدد ارائه بازنمود منفی از اقدامات حوثی­ها و بازنمود مثبت از اقدامات عربستان سعودی است. در فرایند ترجمه مترجم باید با استفاده از راهبردهای مشابه و گاهی متضاد با راهبردهای موجود در متن مبدا، این بازنمایی­ها را همسو با سیاست کشور خویش معکوس سازد.

Keywords:

تحلیل گفتمان انتقادی , مدل وندایک , گفتمان رسانه ای , ایدئولوژی