تبیین تعارضات آبی در بین برنج کاران حاشیه رودخانه تغار در شهرستان چرام، استان کهگیلویه و بویراحمد

امروزه، افزایش تقاضا برای آب از یک سو و کاهش ذخایر و منابع آبی قابل دسترس از سوی دیگر، تضادها و تعارضات آبی در بین بهره­برداران را افزون ساخته است. ازاین رو، در این پژوهش که به روش پیمایش از نوع مقطعی انجام پذیرفت به واکاوی تعارضات آبی در بین بهره­برداران حاشیه رودخانه تغار پرداخته شد. بر این اساس، جامعه آماری تحقیق شامل برنج کاران استفاده کننده از آب رودخانه تغار در شهرستان چرام، استان کهگیلویه و بویراحمد بود (۲۳۰=N) که بر اساس جدول تعیین حجم نمونه کرجسی و مورگان، ۱۴۰ مورد آنان به­عنوان نمونه آماری برآورد شد و با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای تصادفی در بین جامعه آماری توزیع گردید. ابزار گردآوری داده­های تحقیق، پرسشنامه­ای ساختارمند بود که پس از تایید روایی صوری آن توسط کارشناسان موضوعی، پایایی پرسشنامه با انجام مطالعه­ای راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (۰/۷۰≤α) و پایایی ترکیبی در سطح مطلوبی برآورد شد. داده­های گردآوری شده با استفاده از نرم­­افزار SPSS۲۶ و PLS۳ Smart تحلیل شد. یافته­های پژوهش نشان داد دو نوع تعارضات آب شامل بین فردی (برنج کاران با یکدیگر) و تعارض کشاورزان با سازمان آب در منطقه قابل مشاهده است. مقدار ضریب تعیین رفتار تضاد نشان داد که دو متغیر "درک از کنترل رفتار تضاد" و "قصد رفتار تضاد"، ۵۷/۱% از تغییرات واریانس رفتار تضاد را تبیین نمایند. علاوه بر آن، قصد رفتارتضاد (۰/۴۸۰=β) و درک از کنترل رفتارتضاد (۰/۳۱۱=β)، بیشترین اثر مستقیم و هنجارهای جامعه پیرامون تضاد (۰/۱۹۰=β) و نگرش نسبت به تضاد (۰/۱۲۷=β)، بیشترین اثر غیرمستقیم را بر بروز رفتار تضاد آب در کشاورزان مورد مطالعه داشته­اند. ازاین رو، جلب اعتماد و مشارکت برنج کاران در مدیریت بهره­برداری از آب رودخانه از طریق تشکیل انجمن­های آب­بران و همچنین برگزاری کارگاه­های آموزشی و ترویجی فنون مذاکره و مدیریت تعارض به­منظور مدیریت تضادر در بین آنان پیشنهاد می­گردد.

Keywords:

تضاد آبی , حکمرانی آب , کشت برنج , مدیریت بهره برداری از آب , مدیریت مشارکتی آب