خوانش دلالی-بلاغی زبان بدن «دست» در «نهج البلاغه»

زبان بدن به مجموعه و نظامی از نشانه های غیرکلامی مورد استفاده در ارتباطات روزمره گفته می شود. انسان هاعلاوه بر نشانه های آوایی، به واسطه این نشانه ها نیز با دیگران ارتباط برقرار می کنند. نشانه های غیرکلامی درتمامی حرکات و سکنات و نوع قرارگیری اندام های انسانی خود را به نمایش می گذارند؛ لذا هر عضوی از اعضایبدن از نشانه ها و علایمی جهت ارتباط با دیگران بهره می برد. امروزه دانش های فراوانی بر اهمیت استفاده از زبانبدن در زمینه های روان شناسی، جامعه شناسی، ادبیات، سینما و غیره صحه گذاشته اند و به این حوزه ی مطالعاتیبینارشته ای می پردازند. یکی از غنی ترین زمینه ها جهت مطالعات زبان بدن، منابع اصیل اسلامی است؛ منابعاسلامی که این نشانه ها را به نیکوترین شیوه به کار گرفته اند. کتاب نهج البلاغه یکی از این منابع پر اهمیتبه شمار می رود؛ چراکه جهت ارتباط با مخاطبان و تاثیر بر دل هایشان استفاده فراوانی از اندام واژه ها کرده و هر یک از این اندام واره ها را در معانی ثانوی به کار گرفته است.در این پژوهش می کوشیم تا اندام واژی « ید » و متعلقات آن را در نهج البلاغه ردیابی کرده و معانی ثانویه آن را که به دلایل بلاغی مورد اهتمام بوده، استخراجکنیم. مقاله ی حاضر برای این مهم از روش توصیفی-تحلیلی بهره برده و نتایجی را به دست داده است. در نهج البلاغه « ید »و متعلقات آن از جمله، اصبع، منکب، انمله و... در معانی همچون قدرت، نعمت، بخل ورزی، فقر، خیانت، نزدیکی و معانی دیگری به کار رفته است.

Keywords:

زبان بدن , ارتباطات غیرکلامی , نهج البلاغه , بلاغت , دلالت.