تحلیل فلسفی « آواز پر جبرئیل» و «عقل سرخ» سهروردی

شهاب الدین یحیی بن حبش بن امیرک ابوالفتوح سهروردی، ملقب به شهاب الدین سهروردی، معروف به شیخ اشراق، شیخ مقتول و شیخ شهید (۵۸۷ ۵۴۹ ق)، فیلسوف و حکیم نامدار ایرانی در قرن ششم هجری قمری در شهر سهرورد زنجان به دنیا آمد. او یکی از بزرگ ترین فیلسوفان ایرانی است که حکمت خسروانی ایران باستان را احیا کرد. وی علاوه بر شاعری در اصول فقه و فقاهت نیز استاد بود و فلسفه اشراقی را در مقابل فلسفه ارسطویی (مشاء) بنیانگذاری نمود. هدف این پژوهش نقد فلسفی آثار شیخ شهاب الدین سهروردی است. نگارنده در تحقیق حاضر می کوشد تا با روشی تحلیلی - توصیفی و با سود جستن از شیوه ی نقد و تحلیل فلسفی، به واکاوی دو مورد از آثار سهروردی: آواز پر جبرئیل و عقل سرخ بپردازد. نقد فلسفی (Philosophical analysis) روشی تحقیقی است که می توان به کمک آن، نظام های پیچیده فکر را با «تحلیل» آن ها به عناصر ساده تری که بدان وسیله نسبت های آن، مورد مداقه قرار گیرد، ارزیابی کرد. حاصل بحث این که سهروردی نخستین شرط سیر و سلوک و کسب معرفت را، گذشتن از عالم لذایذ (که آن را حجره ی زنان می خواند) و نادیده گرفتن حس ظاهر (که از آن به حجره ی اطفال یاد می کند)، می داند. به طور خلاصه، جوهره ی فکری سهروردی نور است. این نور رمز حقیقت خداست. از نظر او انسان باید تهذیب نفس داشته باشد. حکمت ذوقی رمز نهانی وجود سهروردی است که همان عرفان است.

Keywords:

فلسفه , نقد فلسفی , سهروردی , معرفت شناسی.