بررسی کارکرد روایی از طریق مربع معنایی و برنامه روایی در رمان و اگر حقیقت داشت نوشته مارک لوی

گرماس به عنوان مشهورترین نظریه پرداز "معناشناسی روایت" معتقد است که ساختار یک روایت همچون ساختار یک جمله، از دستور زبان خاص خود برخوردار است. وی با ارائه مدل هایی همچون الگوی کنشی، برنامه روایی، مربع معنایی و ... سعی در ساختارمند کردن روابط میان نشانه های دلالت مند یک اثر دارد تا از این طریق با گذار از روساخت به ژرف ساخت، به درک ساختارهای درونی معناساز متن دست یابیم. در این بررسی برآنیم تا با بهره گیری از مدل های ارائه شده توسط گرماس به بررسی کارکرد روایی در رمان و اگر حقیقت داشتاثر نویسنده فرانسوی، مارک لوی، بپردازیم. در حقیقت با انجام این بررسی در پی یافتن پاسخی برای این پرسش هستیم که چگونه کارکرد روایی به عنوان اصل سازمان دهنده گفتمان به ایجاد معنا و بازتاب ارزش های موردنظر نویسنده کمک کرده است؟ پیش فرض ما در این پژوهش آن است که متن متشکل از مجموعه ای از عناصر نشانه-معناشناختی در سطح و عمق است که بین آن ها روابط معناسازی وجود دارد. لذا هدف از این بررسی، مطالعه الگوی کنشی، برنامه روایی و مربع معنایی در این رمان است تا مشخص شود چگونه این عناصر، گفتمان را معنادار می کنند. یافته های این بررسی نشان می دهند که در این داستان با مجموعه ای ساده از برنامه های روایی کاربردی مواجه نیستیم، بلکه شاهد مجموعه ای از برنامه های روایی هستیم که به موازات هم پیش می روند، این امر بیانگر پیچیدگی سیر روایی سوژه کنشی است. از بررسی مربع معنایی درمی یابیم که کنشگر اگرچه موقتا در موقعیت مرگ قرار می گیرد اما سرانجام از آن خارج شده و به زندگی برمی گردد؛ این بیانگر ارزش های مثبت اندیشی نویسنده است.

Keywords:

کارکرد روایی , مربع معنایی , برنامه روایی , الگوی کنشی , گرماس