سیاست های پولی بانک مرکزی و نقش آن در بروز بحران های بانکی اقتصاد ایران در چارچوب شاخص تعدیل شده فشار بازار پول

بحران بانکی در سال­های اخیر سبب شده تا توجه محققین به سمت اصلاح نظام بانکی و راهکارهای مقابله با آن افزایش یابد. بحران بانکی می­تواند با هجوم بانکی، وحشت بانکی، افزایش مطالبات غیرجاری، مشکلات نقدشوندگی و شوک­های برونزای کلان همراه باشد. از طرف دیگر سیاست­های پولی بانک مرکزی با استفاده از ابزارهای مستقیم و غیرمستقیم و همچنین دسترسی آزادانه بانک­ها به خطوط اعتباری و اضافه بردشت­ها از بانک مرکزی نیز نقش مهمی در بروز بحران­های بانکی ایفا کرده است. در این مطالعه در ابتدا بحران­های بانکی در اقتصاد ایران در چارچوب شاخص تعدیل شده فشار بازار پول در طی دوره زمانی ۱۳۵۲ تا ۱۳۹۵ با استفاده از داده­های فصلی شناسایی و سپس احتمال وقوع بحران بانکی با استفاده از الگوی مارکوف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجربی این تحقیق نشان می دهد که اقتصاد ایران در برخی از دوره­ها از جمله اوایل سال ۱۳۵۷، اواخر سال ۱۳۶۸، بین سال­های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ و همچنین بین سال­های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ بحران­های بانکی را تجربه کرده است. تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که سیاست­های پولی انبساطی بانک مرکزی و به دنبال آن افزایش خلق نقدینگی سیستم بانکی نقش مهمی در بروز بحران­های بانکی و حرکت نقدینگی به سمت فعالیت­های نامولد داشته است. از این رو حرکت به سمت ابزارهای پولی جایگزین از جمله بازار بدهی اسلامی و یا بازار بانکی می­تواند نقش مهمی در انتقال موثر نقدینگی به سمت بخش­ها مولد و تولیدی داشته باشد.

Keywords:

Banking Crises , Monetary Policies , Modified Money Market Pressure Index , Iranian Economy , بحران های بانکی , سیاست های پولی , شاخص تعدیل فشار بازار پول , اقتصاد ایران