شناسایی و اولویت بندی شاخص های پایداری اجتماعی اماکن دینی در دوران بیماری های فراگیر و راهکارهای طراحانه تحقق و تداوم آن (مورد پژوهی: مساجد محله فردوس غرب، تهران)

اماکن دینی همواره سطوح بالایی از زیست اجتماعی را در خود پذیرفته اند. بروز بیماری های فراگیر در سال های اخیر تهدیدی برای رفع نیاز انسان به زیست و پایداری اجتماعی، و تحقق و تداوم آن در اماکن دینی بوده است. در همین راستا این پژوهش به شناسایی و اولویت بندی شاخص های موثر بر ارتقا پایداری اجتماعی در اماکن دینی در دوران بیماری های فراگیر و ارائه راهکارهای طراحانه تحقق و تداوم آن ها خواهد پرداخت تا به منظور مدیریت بحران فراروی طراحان، معماران، و برنامه ریزان شهری قرار گیرد. دو مسجد حضرت زینب و انصارالحسین در محله فردوس غرب از منطقه ۵ تهران برای مطالعه انتخاب گردید. پژوهش از نوع کیفی است و گردآوری داده ها، شامل شاخص ها و زیرشاخص های مورد بررسی با مطالعات کتابخانه ای، روش تحلیل محتوا، و دلفی صورت پذیرفت. در مجموع در دو بعد غیرکالبدی و کالبدی، ۶ شاخص و ۳۶ زیرشاخص شناسایی گردید، و اولویت بندی زیرشاخص ها از طریق پیمایش و به روش پرسش نامه "محقق ساخته" و آزمون فریدمن بوده است. یافته ها نشان داده است که در بعد کالبدی شاخص مطلوبیت فعالیت پذیری و زیرشاخص وجود فضای سبز و عمومی در مجاورت مکان دینی، و انعطاف پذیری و تغییرکاربری فضاهای اماکن دینی متناسب با دوران بیماری به ترتیب اولویت اول و دوم پرسش شوندگان، و در بعد غیرکالبدی، شاخص رفاه و کیفیت زندگی روزانه و زیرشاخص ایجاد احساس رضایت از زندگی، نشاط، و سرزندگی در دوران بیماری اولویت سوم پرسش شوندگان بوده است. در نهایت برای تبدیل زیرشاخص های پایداری اجتماعی به راهکارهای طراحی از سه سو سازی استفاده شد و بر اساس ۲۰ اولویت پرسش شوندگان، ده راهکار طراحی اماکن دینی ارائه گردید.

Keywords:

پایداری اجتماعی , شاخص های پایداری , راهکار طراحی , اماکن دینی , بیماری های فراگیر