یادداشتهایی بر پژوهشهای مانوی

نوشته حاضر بخشی از یادداشت­های پراکنده نگارنده در مطالعات مانوی، مشتمل بر جوانب و وجوه گوناگون این دسته از تحقیقات ایرانی، یعنی پژوهش­های مربوط به آموزه، آیین، تاریخ، فلسفه، هنر و ادبیات مانوی و نیز تحقیقاتی است که به نوعی با پژوهش­های مانوی مربوط­اند، مانند تحقیقات مربوط به کیش گنوسی و جز آن. در این یادداشت­ها ملاحظات میان رشته­ای مد نظر است؛ چنان که، برای نمونه، ممکن است در بسیاری از موارد مخاطبان تحقیقات مانوی به پژوهش­های ادب فارسی یا بالعکس نیز سوق داده شوند. همچنین در بین این موضوعات تحقیقی برخی از کتاب­ها و مقالات مختلفی نیز معرفی خواهد شد که ممکن است برخی از آنها بسیار قدیمی، اما همچنان مفید و برخی دیگر بسیار جدید باشند. سعی بر آن است تا این نوشته سهمی ولو اندک در گسترده و عمیق­تر شدن مطالعات ایرانی پیدا کند و این هدف دقیقا همان رسالتی است که مطالعات مانوی دوشادوش تحقیقات ایرانی به دنبال آن است. به استثنای موارد خاص که در جای خود مشخص شده، همه دستنویس­ های مانوی متعلق به کتابخانه ملی برلین (SBB) است که از طریق وبگاه فرهنگستان علوم براندنبورگ برلین (BBAW) سخاوتمندانه در اختیار عموم محققان گذاشته شده است.

Keywords:

ادبیات مانوی , قصه سغدی , کیش گنوسی