ارزیابی مولکولی و بیوشیمیایی برخی صفات در ژنوتیپ‎های کلزا تحت شرایط تنش خشکی

دانه های روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می دهند. کلزا به هنگام جوانه زنی و در مراحل رشد غلاف ها حساس به خشکی بوده و بیشترین افزایش خسارت هم زمان با کمبود آب در زمان رشد گیاهچه جوان تازه استقرار یافته است. بذور ۶ رقم کلزا (شامل: Kodiak، Jerry، Brutus، Jacomo، Julius، Traviata) در شرایط گلخانه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به صورت آزمایش های فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی با ۴ تکرار مورد آزمون قرار گرفتند. سطوح تیمار خشکی مشتمل بر مقادیر ۶-، ۴-، ۲-، ۱- ، ۵/۰- بار برحسب مقدار معادل آب مورد نیاز در تکرارهای هر تیمار آبیاری شد. نمونه برداری جهت محاسبه شاخص عملکرد و صفات وابسته، درصد روغن، شاخص بیوشیمیایی TBARM ، میزان کلروفیل و پرولین و همچنین نمونه برداری تصادفی جهت انجام مطالعات مولکولی و بررسی بیان ژن صورت گرفت. نتایج حاصل نشان داد با افزایش سطوح تنش در ارقام کلزا، میزان عملکرد دانه و صفات وابسته به آن، درصد روغن و میزان کلروفیل کاهش یافت. همچنین مشاهده شد که با افزایش تنش، شاخص TBARM و پرولین نیز به میزان بیشتری تولید شدند. در مورد دو ژن ACCase و SAD بیشترین میزان بیان ژن مربوط به رقم Traviata در سطح تنش ۴- بار بود و همچنین نتایج به دست آمده از دو ژن P۵CS۱ و PDH نشان داد که با افزایش میزان تنش خشکی در ارقام کلزا میزان بیان ژن نیز در آن ها افزایش داشت.

Keywords:

کلزا , تنش خشکی , ارزیابی مولکولی , شاخص های بیوشیمیایی , بیان ژن