ارزیابی سیستم های تشویق و تنبیه کارکنان با رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث در صنایع (مطالعه موردی: پالایشگاه گاز گورزین قشم)

زمینه و هدف: حوادث شغلی یکی از مهمترین مشکلات در کشورهای در حال توسعه است. برای کنترل این حوادث و پیامدهای ناشی از آن، رعایت اصول ایمنی مبتنی بر رفتار ایمن، می تواند موثر باشد. از آنجا که رفتار ایمن در نتیجه تشویق و یا تنبیه گروه هدف رخ می دهد، بنابراین این مطالعه با هدف بررسی رابطه سیستم های تشویق و تنبیه کارکنان با رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث در پالایشگاه گاز گورزین قشم انجام گردید. مواد و روش­ها: جامعه آماری شامل همه کارکنان پالایشگاه گاز گورزین قشم (۳۰۰ نفر) بود. از بین آن ها از طریق فرمول تعیین حجم نمونه کوکران به روش تصادفی طبقه ای تعداد ۱۶۹ انتخاب گردید و پرسشنامه های مورد نظر به آن ها جهت پاسخگویی داده شد که ۱۰۹ نفر پرسشنامه را تکمیل کردند. متغیر تشویق و تنبیه به عنوان متغیرهای مستقل و متغیر روابط سازمانی شامل رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث به عنوان متغیر وابسته تعیین شدند. جهت انجام مراحل میدانی تحقیق از پرسشنامه حساسیت به تنبیه و تشویق (SPSRQ) استفاده گردید. یافته­ها: بر اساس آزمون همبستگی پیرسون بین رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تشویق همبستگی معنی داری مشاهده نشد (r = ۰.۰۱۸, n =۱۰۶, P =۰.۸۵۴). همچنین بین رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تنبیه همبستگی وجود دارد (r = ۰.۶۰۵, n =۱۰۶, P =۰). با توجه به تحلیل واریانس ANOVA میزان F مدل رگرسیون برابر ۱۲۲/۶۰ و احتمال معنی داری آن برابر صفر می باشد، بنابراین مدل رگرسیون با متغیر تنبیه معنی دار است. نتیجه ­گیری: دو متغیر رعایت اصول ایمنی و کاهش حوادث (روابط سازمانی) و تشویق با یکدیگر ارتباطی ندارند، اما ارتباط بین روابط سازمانی و تنبیه مثبت است و متغیر تنبیه به صورت معنی­داری روابط سازمانی را پیش بینی می کند.

Keywords:

Encouragement and Punishment , Safety principles , Accident reduction , Safe behavior , Organizational relations , تشویق و تنبیه , اصول ایمنی , کاهش حوادث , رفتار ایمن , روابط سازمانی