الگوشناسی هندسی و ساختار فضایی کاروانسراهای دشتی ایران(مطالعه موردی: کاروانسراهای دشتی خراسان)
Publish place: Journal of Great Khorasan، Vol: 12، Issue: 45
Publish Year: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 5
This Paper With 16 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JPRESS-12-45_001
تاریخ نمایه سازی: 31 تیر 1403
Abstract:
این پژوهش درصدد است کاروانسراهای برون شهری در فلات های ایران در سه دوره سلجوقی، صفوی و قاجار که از فعال ترین دوره های اسلامی در احداث این بناها هستند را از نظر هندسی و ساختار فضایی موردبررسی قرار دهد و جایگاه کاروانسراهای دشتی خراسان را در این میان بیابد. فرآیند استنتاج در این پژوهش، شامل انتخاب کاروانسراها و شاخصه ها، طبقه بندی و تحلیل آن ها و نتیجه گیری است. در این پژوهش، با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و اسناد و مدارک موجود شامل منابع اختصاصی و تواریخ عمومی، سفرنامه ها و پژوهش های تازه پیرامون کاروانسراها با بهره گیری از قیاس بر مبنای استدلال و با استفاده از شیوه نمونه گیری هدفمند (غیر احتمالی)، بیش از پنجاه نمونه را موردبررسی قرار گرفته است. پس از بررسی کاروانسراها و طبقه بندی آن ها از نظر دوره تاریخی، موقعیت جغرافیایی، هندسه و ابعاد، به مقایسه و تحلیل آن ها پرداخته شده است. با بررسی کاروانسراهای برون شهری از نظر هندسی، مشخص می شود که اغلب آن ها دارای پلان مربع یا مستطیل هستند و تعدادی از آن ها به دلیل ارائه راه حل هایی شکل های هشت ضلعی و یا دایره ای به خود گرفته اند. در این میان، کاروانسراهای خراسان مانند رباط شرف، رباط ماهی و رباط زعفرانیه نیز اغلب از هندسه های چهارضلعی و الگوهای چهار ایوانی استفاده کرده اند. نتایج نشان می دهد که ساختار فضایی کاروانسراها نیز با عملکردهای غیرخدماتی بعضا آمیخته شده است و این موضوع در رباط شرف خراسان که دارای دو نمازخانه و دو صحن است، به وضوح مشاهده می شود. همچنین نتایج نشان دادند که با گذشت زمان و با توسعه راه ها، کاروانسراها نیز گسترده تر شدند و در این خصوص کاروانسرای زعفرانیه سبزوار که دارای آب انباری در ضلع جنوب غربی خود بوده است، نمونه ای بارز محسوب می شود.
Keywords:
Authors
علی امامی
استادیار، گروه معماری، واحد گنبدکاووس، دانشگاه آزاد اسلامی، گنبدکاووس، ایران
محسن سرباززاده
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه معماری اسلامی و شهرسازی، دانشکده شهرسازی و معماری اسلامی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران
محمدحسین عابدی
استادیار، گروه معماری، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
منصوره کندی
دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، گنبدکاووس، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :