سنجش عوامل زیست پذیری با تاکید بر رویکرد کیفیت زیست محیطی-کالبدی شهری در راستایی توجه به چرخه نوسازی و بهسازی بافت شهری با استفاده از GIS

امروزه یکی از مباحث بسیار با اهمیت و ضروری شهر و از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری، زیست پذیری است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی می شود و شرایط زندگی شهری را سخت می کند. در تحقیق حاضر نیز تلاش شد تا با استفاده از بعد زیست محیطی و کالبدی شهری وضعیت زیست پذیری و چرخه نوسازی در محلات شهری (سطح خردتر از مناطق) با استفاده از GIS، بررسی و تحلیل گردید. این پژوهش از نظر هدف تحقیق، کاربردی توسعه ای و روش آن توصیفی تحلیلی است و در روند تحلیل ها از فرآیند تحلیل فضایی استفاده شده است. با استفاده از دو شاخص دسترسی به سیستم فاضلاب عمومی و کیفیت ساختمانی میزان زیست پذیری و چرخه بهسازی و نوسازی بافت شهری بررسی گردد. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۱۰۴۱ قطعه، در این شهرک شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. بر اساس نتایج حدود ۷۵ درصد قطعات مسکونی به شبکه عمومی فاضلاب متصل و حدود ۲۵ درصد به شبکه عمومی فاضلاب متصل نیستند، بنابراین یک چهارم واحد های مسکونی به سیستم فاضلاب شهری متصل نیستند که این موضوع تهدیدی جدی برای زیست پذیری شهری است و نباید مورد بی توجهی متخصصان شهری قرار بگیرد. وضعیت کیفیت بناهای ساختمانی نشانگر آن است که در این حوزه ۶۵ درصد قطعات کیفیت ساختمان مناسب دارند و ۳۳ درصد قطعات، کیفیت مناسب ندارند. میزان قطعاتی که استحکام کالبدی کمی دارند در این شهرک زیاد است و می بایست در اولویت برنامه ریزی قرار بگیرد. از دیگر یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت مطالعات در سطوح خرد تر از مناطق با تاکید بر سطح محله (شهرک) برای بررسی بهتر و دقیق تر زیست پذیری در حوزه مسکن و محیط زیست می بایست بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. GIS قابلیت های لازم را برای بروزرسانی ایمن، دقیق و سریع اطلاعات در راستایی برنامه ریزی بهسازی و بازسازی دارد و می بایست بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد.

Keywords:

GIS , چرخه نوسازی , بافت شهری , ناپایداری ساختمانی , زیست پذیری شهری