بررسی تطبیقی جایگاه حیاط در مدارس کهن و معاصر اصفهان در دوره قاجار از منظر پایداری اجتماعی

مدارس به منزله مرکز اجتماع نقشی مهم و اساسی در شکل گیری شخصیت افراد جامعه و رفتارهای اجتماعی ایفا می کنند. یکی از تغییرات تاریخی که باعث شکل گیری مدارس نوین شد، در دوره قاجار اتفاق افتاد که دلایل متفاوتی داشت؛ بنابراین در دوره قاجار، مدرسه یک دوره گذار بوده که در دو مرحله کهن و معاصر اتفاق افتاده است. رفتار اجتماعی انسان در محیط هایی شکل می گیرد که یکی از اساسی ترین آن ها مدرسه است. یکی از مهم ترین فضاهای مدارس، که در ارتباط اجتماعی موثر است، حیاط مدرسه است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی جایگاه حیاط در تعدادی از مدارس کهن و معاصر اصفهان در دوره قاجار از نظر پایداری اجتماعی و بررسی عواملی است که در به وجود آمدن این پایداری اجتماعی تاثیرگذار بوده اند. مطالعه حاضر به روش توصیفی تحلیلی و موردپژوهی و مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام شده است. در این پژوهش، شش مدرسه برای بررسی برگزیده شده اند: سه نمونه مربوط به دوره کهن و سه نمونه مربوط به دوره معاصر. جایگاه حیاط در این شش مدرسه از منظر پایداری اجتماعی بررسی و تمامی اطلاعات در قالب جدولی تطبیقی گردآوری شده است. با توجه به بررسی های انجام شده در این پژوهش، مشخص شد که حیاط می تواند با داشتن ویژگی هایی مانند انعطاف پذیری، فضاهای سبز و آب، ایجاد فضای مکث و حرکت، افزایش کیفیت فضاها، رعایت مقیاس های انسانی و غیره از نظر اجتماعی فضایی پایدار در مدارس باشد و از مدارس قدیم به جدید، هرچه ساختمان ها جدید تر باشند، فضاهای مختص به پایداری اجتماعی کمتر می شوند.

Keywords:

شیوه معماری دوره قاجار , مدارس دوره قاجار , بناهای آموزشی , پایداری اجتماعی