مبانی مطالبه زیان معنوی و آثار آن در فقه و حقوق ایران

با رجوع به منابع معتبر فقهی و قاعده لاضرر و انطباق عنوان ضرر بر ضرر معنوی و معنای ضرار در ضرر معنوی و روح قاعده و فلسفه ی تاسیس آن میتواند بر جبران خسارت معنوی به هر طریق ممکن دلالت میکند و طبق قاعده عسر و حرج و انطباق آن با برخی از مصادیق خسارت معنوی ، به خوبی استنباط میشود که هر شخصی موجب خسارت مالی یا معنوی اشخاص دیگر شود باید از عهده ی جبران آن برآید . به علاوه پیش بینی دیه اگر چه ماهیت جبرانی دارد ولی ویژگی هایی از کیفر نیز بر آن سایه افکنده است .دیه را باید نوعی خاص از روش جبران خسارت های مادی و معنوی ناشی از آسیب های جسمی و جنایت بر نفس به شمار آید.لزوم جبران خسارت معنوی به طریق ممکن عقلایی از احکام عقلی عملی است. چنانچه این حکم عقل عملی به هر چیزی که عقل حکم کند شرع نیز بدان حکم مینماید ضمیمه شود نتیجه ای شرعی مبنی بر لزوم جبران « کبرای کلیخسارت معنوی به روش مالی یا غیر مالی بدست می آید. عدالت و انصاف نیز عدم جبران خسارت معنوی را از طرفی ظلم به انسان های ستمدیده جامعه و از طرف دیگر حمایت از ستمگران و زیانکاران و موجب جری شدن آنها می داند.

Keywords:

خسارت معنوی , مسئولیت مدنی , تقصیر , عسر وحرج