تحلیل عکس های حرمسرای ناصرالدین شاه براساس نظریه نشانه شناسی رولان بارت

عکس های آغازین در ایران، اعم از چهره، بدون پشتوانه هنری بوده و به همین دلیل خلوص تصویر در آنها بسیار بالاست و مواجهه عکاس با موضوع، مواجهه یک ناظر یا بیننده است و همچون نقاشی مواجهی گزینشی از سنخ ترکیب بندی نیست . فرآیند دیدن در عین سادگی و همانگونه که چشم درک می کند، بدون پیچیدگی ها را نیز در بازنمایی هایی که ناصرالدین شاه در خلوتگاه حرمسرای انجام می دهد و تنها مناظرهگر آنهاست ، می توان دید. این بازنمایی ها که توسط دوربین عکاسی انجام می گیرد ، نشانه هایی را با خود همراه دارد که در آن مستتر است و این نشانه ها بیانگر چیزی است که شاه در ذهن خود می پرورانده است ما می خواهیم با بررسی این نشانه ها از منظر رولان بارت، پی به نیت عکاس ببریم و معانی مستتر در آنها را دریابیم . این پژوهش بر آن است که کارکردهای نشانه شناسی را با متغیرهایی چون نیت عکاس، عنوان عکس ، مجموعه عناصر تصویر، باورهای فرهنگی و اعتقادی در برخی از عکس های ناصرالدین شاه از زنان حرمسرا را بررسی کند. تحقیق حاضر با روش تفحص عکس هایی منتخب از پرتره زنان حرمسرا و نیز با توصیف و تحلیلی از رویکرد نشانه شناسی رولان بارت پیش برده می شود. این تحقیق نشان می دهد که معانی ضمنی در عکس های ناصرالدین شاه از زنان حرمسرا وجود دارد که آگاهانه یا ناآگاهانه به اهداف و نیات عکاس و باورهای فرهنگی و اعتقادی اشاره دارند که ناصرالدین شاه عکاس با خلاقیت خود، آنها را در تاریخ ایران ثبت کرده است .

Keywords:

نشانه شناسی , رولان بارت , ناصرالدین شاه عکاس , عکس های زنان حرمسرا